Ważne zmiany w prawie dla sektora e-commerce w Polsce

Projekt ustawy wprowadza szerokie obowiązki informacyjne w umowach zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Po wejściu w życie ustawy – w przypadku każdej umowy zawieranej z konsumentem – przedsiębiorca najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową będzie miał obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały m.in. o:

- swoich danych identyfikujących, w tym o organie, który zarejestrował działalność gospodarczą i numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany,

- opłatach za dostarczenie, usługi pocztowe oraz jakichkolwiek innych kosztach,

- sposobie i przesłankach wypowiedzenia umowy,

- treści usług posprzedażnych i gwarancji, procedurze rozpatrywania reklamacji, przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za jakość świadczenia,

- funkcjonalności danych wytwarzanych i dostarczanych w postaci cyfrowej oraz mających zastosowanie technicznych środkach ich ochrony,

- mających znaczenie interoperacyjnościach danych wytwarzanych i dostarczanych w postaci cyfrowej ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem.

W przypadku umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem przez Internet przedsiębiorca będzie miał dodatkowe obowiązki informacyjne polegające m.in. na:

- poinformowaniu konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o adresie pocztowym swojego przedsiębiorstwa, numerze telefonu lub faksu oraz adresie poczty elektronicznej, pod którymi konsument będzie mógł szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą,

- sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy zawartej przez Internet, przy czym projekt ustawy o prawach konsumenta wydłuża czas na odstąpienie od umowy przez konsumenta bez podania przyczyny z obecnie obowiązujących 10 dni do 14 dni. Przedsiębiorca będzie musiał także poinformować konsumenta o wzorze formularza odstąpienia do umowy stanowiącego załącznik do projektu ustawy. Jeżeli konsument nie zostanie poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy zawieranej przez Internet, prawo do odstąpienia od umowy wygaśnie dopiero po upływie 12 miesięcy.

Jak wynika z powyższego, w umowach zawieranych przez Internet, przedsiębiorca będzie zobowiązany do podania konsumentowi m.in. numeru telefonu lub faxu, pod którymi konsument będzie mógł szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą. Tymczasem, niektóre modele biznesowe przedsiębiorstw sektora e-commerce w ogóle nie przewidują komunikacji telefonicznej z klientami, zastępując ten rodzaj komunikacji, komunikacją mailową. Projekt ustawy nakłada także na przedsiębiorcę m.in. obowiązek poinformowania konsumenta o przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za jakość świadczenia, co de facto oznacza obowiązek udzielenia konsumentowi porady prawnej.

Zgodnie z Projektem ustawy – w przypadku umów zawieranych przy użyciu środków komunikacji elektronicznej – przedsiębiorca będzie mieć obowiązek zapewnić, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie potwierdził, że „wie, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty”. Jeżeli do złożenia zamówienia używa się przycisku lub podobnej funkcji, będą one musiały być zaznaczone w łatwo czytelny sposób słowami „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub innym, jednoznacznym sformułowaniem. Jeżeli przedsiębiorca nie spełni powyższych wymagań, umowa nie będzie zawarta.

Przedsiębiorca będzie miał obowiązek przekazania konsumentowi potwierdzenia zawarcia umowy przez Internet na trwałym nośniku w rozsądnym czasie po jej zawarciu, najpóźniej w chwili dostarczenia rzeczy lub przed rozpoczęciem świadczenia usługi. Na stronach internetowych służących do prowadzenia handlu elektronicznego przedsiębiorca zobowiązany będzie wskazać w sposób wyraźny, najpóźniej na początku składania zamówienia, jasne i czytelne informacje o ograniczeniach dotyczących dostarczania oraz akceptowanych formach płatności.

Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową – zarówno w przypadku umów zawieranych przez Internet, jak i pozostałych – przedsiębiorca będzie mieć także obowiązek uzyskania wyraźnej zgody konsumenta na każdą dodatkową płatność wykraczającą poza uzgodnione wynagrodzenie. Jeśli przedsiębiorca nie otrzyma wyraźnej zgody konsumenta, lecz założył jej istnienie przez zastosowanie domyślnych opcji, konsument będzie miał prawo do zwrotu uiszczonej płatności dodatkowej.

Wraz z wejściem w życie „Ustawy o prawach konsumenta” utraci moc m.in. „Ustawa o ochronie niektórych praw konsumenta oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny” jak również „Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie kodeksu cywilnego”. Zgodnie z projektem ustawy o prawach konsumenta przyjętym przez Sejmową Komisję Gospodarki, przedsiębiorcy będą mieli 6 miesięcy, aby dostosować regulaminy swoich portali i sklepów internetowych do zmian w prawie. Za nieprzestrzeganie przepisów nowej ustawy grozić będzie kara grzywny.

Radosław Płonka, adwokat, ekspert prawny BCC