Jesienne prognozy gospodarcze Komisji Europejskiej dla Polski i Europy

Fot. pixabay/CC0

Polska gospodarka w latach 2024-2025 będzie najszybciej rosnącą dużą gospodarką w Unii Europejskiej. Najważniejszym czynnikiem stymulującym wzrost będzie silny wzrost konsumpcji prywatnej. W mniejszym stopniu do wzrostu PKB w br. przyczyni się wzrost spożycia publicznego i inwestycji, natomiast wpływ eksportu netto będzie negatywny. Prognozy wzrostu PKB dla Polski na lata 2024-2025 są wyższe od projekcji KE z maja br. o odpowiednio 0,2 i 0,2 pkt. proc. Prognozowany wzrost PKB jest nieznacznie niższy od prognozy Ministerstwa Finansów do ustawy budżetowej na 2025 r. zakładającej wzrost na poziomie 3,1 proc. w br. i 3,9 proc. w 2025 r.

W odniesieniu do głównych składowych PKB, Komisja zakłada wzrost konsumpcji prywatnej o odpowiednio 3,8 proc. i 3,6 proc. w latach 2024-2025, w porównaniu do spadku o 0,3 proc. w zeszłym roku. Komisja prognozuje wzrost inwestycji o 2,3 proc. w 2024 r. oraz 6,7 proc. w 2025 r. (po wzroście o 12,6 proc. w 2023 r.). Niższy wzrost inwestycji w latach 2024-2025 wynika z faktu, że 2023 r. był ostatnim rokiem kiedy mogły być wykorzystywane środki z perspektywy finansowej 2014-2020. Komisja wskazuje również na relatywnie niską dynamikę inwestycji prywatnych w roku bieżącym.

Komisja prognozuje spowolnienia tempa wzrostu cen w Polsce. Po odnotowaniu w 2023 r. średniorocznej inflacji (mierzonej wskaźnikiem HICP) na poziomie 10,9 proc., KE prognozuje, że w 2024 r. wyniesie ona średnio 3,8 proc., w 2025 r. przejściowo wzrośnie do 4,7 proc., a następnie spadnie do 3,0 proc. w 2026 r. Inflacja bazowa (tj. po wyłączeniu cen energii i żywności) w 2024 r. wyniesie 4,3 proc., natomiast w kolejnych latach dezinflacja w usługach będzie postępować stopniowo ze względu na duże podwyżki wynagrodzeń.

Komisja przewiduje dalszy spadek bezrobocia - stopa bezrobocia w bieżącym roku wyniesie 2,9 proc., a w 2025 r. nieznacznie spadnie do poziomu 2,8 proc. Stopa bezrobocia w Polsce będzie wyraźnie poniżej średniej dla UE (wynoszącej odpowiednio 6,1 proc. i 5,9 proc. w latach 2024-2025).

Jako czynniki ryzyka do prognozy, Komisja Europejska wymienia głównie opóźnienia w realizacji inwestycji publicznych, w tym tych finansowanych z funduszy UE.

Wg prognoz Komisji w latach 2024-2025 deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zostanie zredukowany do 5,6 proc. PKB, mimo że istotny wpływ na sytuację budżetową mają znaczące wydatki na obronę narodową, które w 2024 r. mają wynieść 2,6 proc. PKB, a w 2025 r. wzrosną do 2,8 proc. PKB (w ujęciu ESA). Prognoza deficytu jest zbliżona do prognozy przedstawionej przez Polskę w Średniookresowym planie budżetowo-strukturalnym na lata 2025-2028.

Na 2026 r. Komisja prognozuje dalszą redukcję nadmiernego deficytu, do 5,3 proc. PKB. Skala redukcji jest niższa niż przedstawiona w Średniookresowym planie, co wynika ze standardowo stosowanego przez Komisję podejścia no-policy change do lat nieobjętych projektem ustawy budżetowej. Oznacza ono, że Komisja nie uwzględnia zmian w polityce rządu. Zgodnie ze zreformowanym zarządzaniem gospodarczym w UE działania konsolidacyjne na rok 2026 powinny zostać przedstawione w ustawie budżetowej na ten rok. Dlatego dopiero ustawa budżetowa na 2026 r., w zależności od kształtowania się deficytu, wzrostu gospodarczego i faktycznych skutków już zaplanowanych działań, będzie przedstawiać ewentualne dodatkowe działania konsolidacyjne na 2026 r.

Wysokie wydatki na obronę narodową wpływają również na dług sektora instytucji rządowych i samorządowych. Pomimo spadku deficytu dług sektora ma wzrosnąć do 58,9 proc. PKB w 2025 r. i 62,4 proc. PKB.