Prawa pracownicy w ciąży

Kodeks pracy w artykule 177 zakazuje wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego. Zasada ta nie obowiązuje jeśli pracownica jest na okresie próbnym, nieprzekraczającym jednego miesiąca. Ochrona nie przysługuje też w przypadku, jeśli pracodawca ogłasza upadłość lub gdy zajdą okoliczności uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy. Taki ruch wymaga jednak zgody związku zawodowego.

Ochrona większa niż myślisz

Kobietom zdarza się czasem zapominać, że ochrona ich zatrudnienia działa także wtedy, gdy zajście w ciąże ma miejsce w okresie wypowiedzenia. W takiej sytuacji pracodawca musi wycofać oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. W przeciwnym razie pracownicę do pracy może przywrócić sąd a wtedy ciężarna będzie miała prawo do otrzymania wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy. Masz umowę na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy czy na czas próbny dłuższy niż jeden miesiąc? Jeśli zajdziesz w ciążę w tym czasie to umowa ulegnie automatycznemu przedłużeniu do dnia porodu. Warto tu jednak odnotować pewien wyjątek: przedłużenie umowy o nie dotyczy umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Koniec nadliczbowych godzin

Ciężarne kobiety nie mogą być zatrudniane w godzinach nadliczbowych i porze nocnej. Jeśli pracownica przed ciążą pracowała na takich warunkach obowiązkiem pracodawcy jest np. zmiana rozkładu czasu pracy lub przeniesienie do innej pracy. Jeśli obie te opcje są nierealne to szef ma obowiązek zwolnić pracownicę z obowiązku świadczenia pracy. W takie sytuacji pracownica zachowuje jednak prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. Bez zgody ciężarnej pracownicy nie można jej delegować poza stałe miejsce pracy. Pracodawca ma także obowiązek udzielić ciężarnej pracownicy zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie, jeśli nie mogą być one przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w miejscu pracy pracownicy przysługuje normalne wynagrodzenie.

Urlop macierzyński i ojcowski

W dniu urodzenia dziecka rozpoczyna się urlop macierzyński. W przypadku urodzenia jednego dziecka trwa on 20 tygodni, w przypadku bliźniaków będzie to już 31 tygodni a trojaczków 33 tygodnie. Pracownica może częściowo zrezygnować z urlopu macierzyńskiego – ale tylko po upływie minimum jego pierwszych 14 tygodni. Wniosek o rezygnację z reszty urlopu macierzyńskiego należy złożyć najpóźniej na 7 dni przed planowanym powrotem do pracy. Wówczas reszta urlopu macierzyńskiego może przejść na ojca dziecka (na jego wniosek). Ojcowie mogą liczyć na więcej.

– Kodeks Pracy w gwarantuje prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze dwóch tygodni – mówi Weronika Florkowska z PrimeSoft Polska działającej w branży IT – Urlop ten należy wykorzystać przed ukończeniem przez dziecko 12 miesiąca życia. Wniosek o jego udzielenie składa się w formie pisemnej, nie później niż 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu – precyzuje Florkowska. Warto dodać, że prawo obliguje pracodawcę do przyjęcia takiego wniosku.