Program profilaktyczny wykrywania raka piersi w Rzeszowie

Fot. Pixabay/CC0

Rada Miasta Rzeszowa przyjęła do realizacji „Program wczesnego wykrywania raka piersi wśród mieszkanek Miasta Rzeszowa na lata 2021-2025”.

Jego głównym celem jest zachęcenie do badań profilaktycznych w kierunku raka piersi mieszkanek Rzeszowa w wieku 40-49 lat oraz 70+. Program ma także skutkować zwiększeniem poziomu wiedzy w zakresie profilaktyki raka piersi wśród rzeszowianek.

Wspomniane grupy wiekowe kobiet zapraszanych do programu finansowanego z budżetu miasta stanowią uzupełnienie programu finansowanego ze środków Ministerstwa Zdrowia pn. „Profilaktyka raka piersi” (program rządowy obejmuje przedział wiekowy 50 – 69 lat).

Program będzie kierowany do kobiet zamieszkałych i zameldowanych na terenie Rzeszowa (w grupę docelową będą wpisywać się również uchodźczynie posiadające status UKR).

1. Opis Programu:

1. Etap I – Akcja informacyjno-promocyjna realizowana za pomocą:

• ulotki/plakaty informacyjne w wybranych podmiotach leczniczych oraz Urzędzie Miasta Rzeszowa;

• opracowania krótkiego spotu zapraszającego do programu emitowanego na ekranach LCD w autobusach miejskich;

• przeprowadzenie min. 2 wykładów rocznie, odbywających się w wynajętych salach dostępnych w ramach infrastruktury miasta lub w siedzibie podmiotu realizującego program.

Ważną częścią tego etapu będą zajęcia edukacyjne kierowane do dziewcząt z ostatnich klas szkół średnich (założono przeprowadzenie badań u min. 1500 młodych kobiet), prowadzone przez higienistki szkolne, jednorazowo w danym roku szkolnym, w formie pogadanki obejmującej tematykę czynników ryzyka, metod profilaktyki pierwotnej i wtórnej nowotworu piersi, wczesnego rozpoznawania oznak mogących świadczyć o rozwijającej się chorobie nowotworowej, a także krótkiego instruktażu samobadania piersi. Akcja prowadzona będzie przez realizatora programu we współpracy z placówkami podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, innymi podmiotami leczniczymi, organizacjami pozarządowymi, zainteresowanymi zakładami pracy na terenie Rzeszowa oraz z lokalnymi mediami (radio, prasa, media społecznościowe).

2. Etap II – Instruktaż samobadania piersi

• w odniesieniu do kobiet w wieku 40-49 lat – prowadzony indywidualnie lub w małych grupach przez pielęgniarkę lub położną POZ, przy użyciu fantomów, zakończony testem umiejętności. Pacjentki będą mogły umawiać się na instruktaż telefonicznie lub osobiście w wyłonionych w drodze konkursu placówkach realizujących program.

3. Etap III - Kwalifikacja do badania przesiewowego mammograficznego (MRTG)

• obejmująca ankietę przeprowadzoną przez pielęgniarkę/położną celem przydzielenia uczestniczek do IV etapu tj. mammografii. Na tym etapie pacjentki będą informowane o potencjalnym ryzyku i korzyściach wykonania badań przesiewowych w kierunku raka piersi.

4. Etap IV - Badanie przesiewowe mammograficzne (MRTG):

• uzyskanie od pacjentki zgody na udział w programie,

• przekazanie informacji o sposobie przygotowania się do badania MRTG,

• przeprowadzenie badania,

• przekazanie uczestniczkom ankiet satysfakcji pacjenta.

4. Etap V – Kontrolna wizyta lekarska:

W przypadku otrzymania nieprawidłowego wyniku badania MRTG pacjentka będzie kierowana na wizytę lekarską, na której zostanie:

• omówione dalsze postępowanie,

• w razie konieczności wydanie skierowania do poradni ginekologicznej lub/i onkologicznej, w którym uczestniczki będą mogły podjąć dalszą diagnostykę szczegółową oraz leczenie w ramach finansowania przez publicznego płatnika;

• wskazanie najbliższego miejscu zamieszkania pacjentki podmiotu mającego umowę z NFZ na świadczenia z zakresu ginekologii/onkologii.

Wśród spodziewanych korzyści z realizacji programu są przede wszystkim zwiększenie wiedzy z zakresu profilaktyki pierwotnej i wtórnej raka piersi, w tym czynników ryzyka jego powstawania oraz wczesnych objawów w populacji docelowej kobiet poprzez działania edukacyjne. Program ma doprowadzić ponadto do poprawy umiejętności w zakresie wczesnego wykrywania zmian w obrębie piersi u kobiet z populacji docelowej w wieku 40-49 lat. Miasto liczy także na zwiększenie odsetka kobiet realizujących działania profilaktyczne, w kierunku raka piersi oraz na zwiększenie o 10 procent wykrywalności zmian w obrębie piersi poprzez zapewnienie realizacji badań mammograficznych (MRTG).

***

Dane statystyczne dotyczące problemu zdrowotnego jakim jest rak piersi w populacji mieszkanek Rzeszowa, na tle województwa podkarpackiego i kraju.

Istotnym problemem zdrowotnym wśród mieszkańców Miasta Rzeszowa są nowotwory złośliwe. Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem u kobiet.

Zgodnie z danymi pochodzącymi z Urzędu Statystycznego w Rzeszowie, liczba zgonów spowodowanych nowotworem raka piersi na przestrzeni 3 ostatnich lat utrzymuje
się w Rzeszowie i województwie podkarpackim, na stałym poziomie. W 2022 r. w Rzeszowie stwierdzono 29 zgonów, w województwie podkarpackim 275 i odpowiednio w 2019 r. stwierdzono ich 28 i 276. Wyjątkowo w 2021 r. w Rzeszowie odnotowano 43 zgony spowodowane rakiem piersi. W 2022 r. w porównaniu do 2019 r. Podkarpacki Oddział Wojewódzki NFZ w Rzeszowie odnotował ponad 11 % wzrost liczby kobiet leczących się z powodu raka piersi, zameldowanych w Rzeszowie.

1. Urząd Statystyczny w Rzeszowie

Liczba zgonów na nowotwór piersi – liczby bezwzględne

W roku 2021 r. nastąpił istotny wzrost liczby zgonów z powodu raka piersi na terenie miasta Rzeszowa.

2. NFZ Podkarpacki Oddział Wojewódzki

Liczba kobiet zameldowanych w Rzeszowie leczonych na raka piersi na terenie województwa podkarpackiego.

2019 r. – 995

2022 r. – 1119

Dane te wskazują na ponad 11% wzrost liczby kobiet leczących się z powodu raka piersi.