Jakość życia w polskich miastach. Rzeszów i Podkarpackie na tle kraju
W których miastach na prawach powiatu są najlepsze warunki dla utrzymywania dobrego stanu zdrowia. Grupa Lux Med, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie oraz Open Eyes Economy Summit (Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej) opracowały Indeks Zdrowych Miast. Grupa ekspertów wypracowała szczegółowe dane dotyczące jakości życia w 66 miastach na prawach powiatu.
Fot. luxmed.pl
Eksperci, naukowcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych, biorący udział w projekcie, wskazali co i w jaki sposób wpływa na jakość życia i zdrowie mieszkańców miast, oraz które spośród nich są najlepszymi miejscami do życia. Podczas prac wyłoniono osiem głównych obszarów, ważnych z punktu widzenia tworzenia warunków dla zdrowego życia. Indeks obejmuje obszary: zdrowia, ludności, usług komunalnych i społecznych, edukacji, mieszkalnictwa, środowiska, infrastruktury, przestrzeni.
Dokładnej analizie poddano m.in. realizowane programy zdrowia publicznego, umieralność na wybrane choroby cywilizacyjne, powierzchnię terenów zielonych czy jakość powietrza. Indeks jest narzędziem, które bardzo szeroko pokazuje, co jest ważne dla mieszkańców, na jakie aspekty zwrócić uwagę i w co inwestować, aby stworzyć zdrową i zrównoważoną przestrzeń miejską.
Uzupełnieniem rankingu będą wyniki badania ankietowego, które zostanie w przyszłości przeprowadzone wśród władz lokalnych i mieszkańców. Analiza ta pozwoli na uzupełnienie statystyki o dodatkowe informacje, które nie są dostępne w danych statystycznych
Wyniki Indeksu Zdrowych Miast punktacja wg. metodyki Indeksu Zdrowych Miast (0-100)
1 Warszawa 100,0
2 Opole 95,8
3 Chorzów 85,6
4 Gdańsk 79,1
5 Rzeszów 78,3
6 Koszalin 71,5
7 Białystok 70,1
8 Gdynia 65,8
9 Sopot 64,9
10 Poznań 63,6
11 Kraków 58,4
12 Tychy 57,5
13 Świnoujście 56,6
14 Olsztyn 54,5
15 Zielona Góra 53,9
16 Krosno 48,9
17 Zamość 48,9
18 Wrocław 48,7
19 Suwałki 45,8
20 Lublin 44,0
21 Szczecin 43,8
22 Leszno 42,7
23 Bielsko-Biała 40,3
24 Grudziądz 40,0
25 Toruń 39,3
26 Elbląg 38,0
27 Rybnik 37,6
28 Tarnów 37,5
29 Gorzów Wielkopolski 37,0
30 Kalisz 36,9
31 Gliwice 35,7
32 Łomża 35,5
33 Przemyśl 34,8
34 Łódź 32,8
35 Żory 31,3
36 Biała Podlaska 31,2
37 Płock 31,1
38 Słupsk 29,9
39 Ostrołęka 29,6
40 Siedlce 29,0
41 Nowy Sącz 28,9
42 Chełm 28,9
43 Skierniewice 28,3
44 Katowice 28,3
45 Siemianowice Śląskie 27,9
46 Kielce 27,6
47 Radom 26,0
48 Tarnobrzeg 25,9
49 Jastrzębie-Zdrój 24,6
50 Bydgoszcz 24,4
51 Piekary Śląskie 23,7
52 Legnica 22,5
53 Konin 21,9
54 Ruda Śląska 21,7
55 Wałbrzych 21,2
56 Mysłowice 19,4
57 Włocławek 18,9
58 Sosnowiec 18,7
59 Piotrków Trybunalski 17,2
60 Bytom 17,1
61 Jaworzno 17,1
62 Zabrze 16,9
63 Częstochowa 10,5
64 Jelenia Góra 9,7
65 Świętochłowice 8,7
66 Dąbrowa Górnicza 0,0
Zobacz cały ranking, w tym metodologię Indeks_Zdrowych_Miast.pdf (luxmed.pl)
Wyniki w poszczególnych dziedzinach:
Zdrowie:
1. Opole
2. Warszawa
3. Chorzów
4. Gdańsk
5. Koszalin
6. Gdynia
7. Poznań
8. Rzeszów
9. Rybnik
10. Tychy
Przykładowe kategorie programów analizowanych w ramach obszaru Zdrowie:
- Nowotwór piersi
- Rak szyjki macicy
- Choroby układu krążenia
- Choroby narządów wzroku i słuchu
- Działania wspomagające poprawę prokreacji
- Działania z zakresu opieki okołoporodowej
- Działania ograniczające choroby jamy ustnej
- Działania ograniczające choroby układu oddechowego
- Przeciwdziałanie wadom postawy
- Wsparcie osób z niepełnosprawnościami
W ramach badania przeanalizowano ponad dwadzieścia kategorii programów zdrowotnych.
Najwięcej programów, bo aż 359, oferuje swoim mieszkańcom Warszawa.
Ludność i pokolenia (demografia)
Jednym z obszarów, które mają znaczenie dla prowadzenia polityki zdrowych miast, jest sytuacja demograficzna.
Przykładowe wskaźniki obszaru Ludność i pokolenia:
- Mediana wieku mieszkańców
- Współczynnik feminizacji (liczba kobiet na 100 mężczyzn)
- Zgony osób w wieku do 65. r. życia (na 1000 osób w tej grupie wieku)
- Saldo migracji
Usługi komunalne i społeczne
Na potrzeby niniejszego opracowania poddane analizie zostały w szczególności usługi, których wpływ na jakość zdrowia mieszkańców jest kluczowy, tj. usługi wodno-kanalizacyjne, zaopatrzenie w ciepło, gospodarka odpadami, kultura fizyczna i sport czy bezpieczeństwo publiczne.
1. Rzeszów
2. Kraków
3. Leszno
4. Przemyśl
5. Żory
6. Zamość
7. Płock
8. Skierniewice
9. Tychy
10. Opole
Przykładowe wskaźniki obszaru Usługi komunalne i społeczne:
- Awarie sieci wodociągowej na 1 km sieci wodociągowej
- Awarie sieci kanalizacyjnej na 10 km czynnej sieci
- Zmieszane odpady zebrane w ciągu roku na 1 mieszkańca
- Centra kultury, domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice na 10 tys. osób
- Dzieci w żłobkach i klubach dziecięcych na 1000 dzieci w wieku do 3 lat
- Liczba obiektów sportowych na 100 tys. osób
- Przestępstwa stwierdzone przez policję o charakterze gospodarczym, kryminalnym, drogowym na 1000 mieszkańców
Edukacja
1. Białystok
2. Nowy Sącz
3. Warszawa
4. Krosno
5. Lublin
6. Tarnów
7. Kraków
8. Łomża
9. Rzeszów
10. Chełm
Przykładowe wskaźniki obszaru Edukacja:
- Uczestnictwo dzieci w wieku 3-5 lat w edukacji przedszkolnej
- Wyniki egzaminu ósmoklasisty
- Wyniki egzaminu maturalnego
- Udział dzieci w wieku do 17 lat, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny, w ogólnej liczbie dzieci w tym wieku
Mieszkalnictwo
1. Gliwice
2. Wrocław
3. Sopot
4. Chorzów
5. Warszawa
6. Świnoujście
7. Katowice
8. Poznań
9. Siemianowice Śląskie
10. Białystok
Przykładowe wskaźniki obszaru Mieszkalnictwo:
- Liczba mieszkań na 1000 mieszkańców
- Budynki mieszkalne niepodłączone do kanalizacji
- Odsetek lokali bez toalety
- Odsetek lokali bez dostępu do łazienki
- Odsetek lokali bez centralnego ogrzewania
Środowisko
1. Sopot
2. Olsztyn
3. Poznań
4. Grudziądz
5. Rzeszów
6. Białystok
7. Zamość
8. Elbląg
9. Koszalin
10. Chorzów
Przykładowe wskaźniki obszaru Środowisko:
- Stężenie PM10 w powietrzu
- Stężenie NO2 w powietrzu
- Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych przez zakłady szczególnie uciążliwe
- Powierzchnia terenów zielonych w mieście
- Długość ścieżek rowerowych w relacji do długości dróg
- Czynne przystanki autobusowe i tramwajowe na 1 km2
miasta
- Odsetek odpadów zebranych selektywnie (% ogółu odpadów
Infrastruktura
1. Nowy Sącz
2. Zamość
3. Krosno
4. Jaworzno
5. Wałbrzych
6. Chełm
7. Ostrołęka
8. Tarnobrzeg
9. Wrocław
10. Świnoujście
Przykładowe wskaźniki obszaru Infrastruktura:
- Liczba samochodów na 1000 mieszkańców
- Liczba parkingów Park & Ride
- Liczba autobusów na mieszkańca
- Pojazdy na dobę ogółem (na 1 ha powierzchni skorygowany o gęstość zaludnienia)
.
.