Do końca września potrwają badania Wzgórza Zamkowego przy Muzeum Kresów w Lubaczowie

Fot. Muzeum Kresów

Firma z Milanówka pokonała w przetargu dwóch konkurentów: Pracownię Archeologiczną Alagierscy z Nowosielec (28 800 zł) oraz konsorcjum GeoSpectrum i GISonLine z Krakowa (64 400 zł).

Zlecenie muzeum dotyczy „przeprowadzenia nieinwazyjnych badań archeologicznych „Wzgórza Zamkowego” (stanowisko 1 w Lubaczowie – AZP 100-87/52) wraz z otoczeniem w Zespole Zamkowo-Parkowym przy Muzeum Kresów w Lubaczowie”. Projekt zdobył dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Ochrona zabytków archeologicznych”.

Zwycięzca przetargu będzie musiał nie tylko przeprowadzić kwerendę archiwalną badanego terenu, ale przede wszystkim przeprowadzić jego badanie przy pomocy georadaru. Potem, oczywiście, opracować wyniki badań.

Jak informuje Muzeum Kresów: „Lubaczów, jako rozwinięty ośrodek grodowy pojawia się w latopisie halicko-wołyńskim pod datą 1214 roku. Następnie lubaczowski zamek wymieniany jest wśród inwestycji fortyfikacyjnych Kazimierza Wielkiego. Drewniany zamek był kilkakrotnie przebudowywany, co potwierdzają lustracje z XVI i XVII wieku. W XVIII wieku zamek nie odgrywał już roli obronnej. Pozostał natomiast ośrodkiem zarządu dóbr królewskich, siedzibą starostów i zarządców. Na lata 70. XVIII wieku przypada ostateczna rozbiórka drewnianego zamku i budowa murowanego pałacu. Obok niego wzniesiony był niższy budynek o planie w kształcie litery „L”, tzw. Winkiel. W latach 20. XIX wieku władze zaborcze sprzedały lubaczowskie dobra królewskie. Majątek lubaczowski wraz z „zamkiem” i szeregiem wsi kupił Karol hr. Pawłowski. W 1876 roku właścicielami pałacu stała się rodzina Gołuchowskich. W 1911 roku, kiedy na frontowej ścianie pałacu pojawiły się głębokie pęknięcia i zawalił się dach, Adam hr. Gołuchowski polecił rozebrać go całkowicie. Od tego czasu funkcję pałacu przejął budynek w kształcie litery „L”, niekiedy nazywany „Drugim Zamkiem”. W czasie II wojny światowej w wyniku stacjonowania w lubaczowskim pałacu kolejnych wojsk okupacyjnych nastąpiła jego dalsza degradacja. Mimo to założenie przetrwało lata wojny. Powolna rozbiórka rozpoczęła się w 1945, a zakończyła w kilka lat później. Lubaczowski pałac zniknął ostatecznie z krajobrazu miasta.

Pod względem archeologicznym rozpoznana jest jedynie ostania faza istnienia założenia pałacowego. Niewiele natomiast wiadomo o wcześniejszej zabudowie, znanej jedynie z lustracji zamku, a później pałacu”.

I właśnie stan wiedzy w tym zakresie mogą zdecydowanie poszerzyć planowane nieinwazyjne badania geofizyczne. Pozwolą one na zinwentaryzowanie zachowanych pod powierzchnią nawarstwień i obiektów kultury materialnej takich jak: wały obronne, fosy, fundamenty, mury, piwnice, studnie. Pozwoli to na określenie granic faz rozwoju tego ważnego dla początków Lubaczowa założenia.

Fot. Muzeum Kresów