Rozpoczęły się obchody 5 rocznicy otwarcia Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów Markowej

Uroczystości związane z obchodami Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej wpisują się w Międzynarodowy Dzień Muzeów. Przypada on właśnie 18 maja i jest tradycyjnym świętem muzeów i muzealników ustanowionym w 1977 roku przez Międzynarodową Radę Muzeów.

Obchody rozpoczęły się od sympozjum naukowego „Dziedzictwo i rozwój”.

Marszałek Władysław Ortyl w swoim wystąpieniu zaznaczył, że historia rodziny Ulmów była kultywowana w zbiorowej pamięci mieszkańców Markowej:

-Historia Rodziny Ulmów, żyła w tych stronach przez kolejne dekady, bardziej lub mniej znana, dzięki ludziom, którzy rozumieli, że o takich czynach nawet „kamienie wołać będą”. Z czasem powstała idea upamiętnienia bohaterów z Markowej. Samorząd województwa, gmina Markowa, wielu pełnych pasji ludzi sprawiło, że piękna idea stała się faktem – powiedział marszałek i podkreślił rolę muzeum w Markowej w pokazywaniu prawdy historycznej - W tym miejscu bardziej niż gdziekolwiek indziej uderza refleksja, że spoczywa na nas odpowiedzialność za dobre imię Polski i Polaków, za ukazanie prawdy i przywracanie wiedzy o tym, co działo się podczas II wojny światowej. Podkarpacie przyjęło na siebie tę odpowiedzialność i dziś już wiemy, że Muzeum z Markowej stało się naszą wizytówką na świecie. W słowach tych nie ma żadnej przesady. Wystawa, ukazująca historię Samarytan z Markowej gościła na sześciu kontynentach, będąc lekcją historii i dobitnie zaświadczając, jakie były postawy Polaków podczas wojny, uzmysławiając co groziło za pomoc Żydom. W ten sposób mamy wpływ na sposób myślenia ludzi o przeszłości, na budowanie prawdziwego obrazu Polski i Polaków na świecie.

Na zakończenie debaty podpisano deklarację o utworzeniu programu „Muzeum w przestrzeni Markowej” pomiędzy Muzeum Polaków Ratujących Żydów a Towarzystwem Przyjaciół Markowej.

-To swoista inauguracja debaty programowej, która powinna wyznaczyć także perspektywę rozwoju tej instytucji. Chcemy nad tą zagadką - co to znaczy przestrzeń Markowej, rozpocząć tę pracę tutaj na miejscu, wraz z Towarzystwem Przyjaciół Markowej, ale także z mieszkańcami Markowej, powiatu łańcuckiego, czy regionu podkarpackiego, bo wydobywanie prawdy o miejscu i przestrzeni współczesnej, poprzez odniesienie się do dziedzictwa, to jest pewna praca naukowa, ale też interpretacyjna. A wszędzie, gdzie pojawia się interpretacja trzeba wziąć za to odpowiedzialność - podkreślił z kolei Waldemar Rataj, dyrektor Muzeum.

Idea powstania MPRŻ zrodziła się w 2007 roku. Rok później Sejmik Województwa przyjął w tej sprawie uchwałę intencyjną. W 2010 r. rozstrzygnięto konkurs na koncepcję muzeum. Wygrało go biuro architektoniczne Nizio Design International - NDI.

W ramach przetargu na budowę MPRŻ w 2013 r. wybrano firmę Skanska. Budowa trwała 2 lata (od października 2013 do października 2015 r.). We wrześniu 2015 r. w ramach przetargu wybrano firmę MWE, która przygotowała scenografię wystawy stałej. Jej projekt opracowali dr hab. Elżbieta Rączy i dr Mateusz Szpytma, a zatwierdzony został przez Komisję Programową MPRŻ.

Całkowity koszt realizacji projektu wyniósł 8 656 437 zł, z czego 1 mln przekazało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a 115 tys. stanowiły środki własne Muzeum-Zamku w Łańcucie. Pozostała kwota - 7 541 437 zł - pochodziła z budżetu województwa podkarpackiego. Działki pod budowę MPRŻ przekazała nieodpłatnie Gmina Markowa.