Gwałtowne pogorszenie nastrojów konsumentów w kwietniu

Fot. Pixabay/CC0

Barometr Nastrojów Konsumenckich GfK, czyli syntetyczny wskaźnik ilustrujący aktualne nastroje wśród polskich konsumentów, wyniósł w kwietniu -27,7 i był niższy o 28,7 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. Tym samym osiągną najniższą wartość w historii pomiarów prowadzonych przez GfK od maja 2001 roku. Do tej pory najniższy poziom nastrojów odnotowano we wrześniu 2001 roku (-26,3).

W kwietniu wszystkie składowe Barometru Nastrojów Konsumenckich pogorszyły się:

– oceny bieżącej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego – spadek o 8 p.p., z poziomu 6,1 do -1,9;

– oceny przyszłej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego – spadek o 40,1 p.p., z poziomu 4,2 do -35,9;

– oceny przyszłej sytuacji gospodarczej kraju – spadek o 66 p.p., z poziomu -4,3 do -70,3;

– skłonność do zakupów – spadek o 0,9 p.p., z poziomu -1,9 do -2,8;

W ogólnie bardzo negatywnych kwietniowych wynikach warto odnotować fakt, iż o ile istotnie spadły oceny bieżącej i przyszłej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego oraz oceny przyszłej sytuacji gospodarczej kraju, to wskaźnik skłonności do zakupów, na tle spadków pozostałych składowych barometru, zanotował spadek relatywnie niski. Może to wskazywać, iż w perspektywie krótkookresowej ten niewielki uszczerbek, jakiego na razie doznała konsumencka skłonność do zakupów, zostanie zachowany, co pozwoli, wraz z szybkim odblokowaniem gospodarki, na w miarę szybki powrót konsumentów do sklepów i odbudowę poziomów sprzedaży towarów i usług, w okolice wartości sprzed pandemii.

O badaniu

Badanie zrealizowano w dniach 3-8 kwietnia metodą CAWI (wspomaganych komputerowo wywiadów z respondentami z wykorzystaniem ankiety umieszczonej w internecie) na losowo-kwotowej, reprezentatywnej przedmiotowo, ogólnopolskiej próbie n=1000 osób. Struktura respondentów została dobrana z zachowaniem rozkładu parametrów społeczno-demograficznych odzwierciedlającym rozkład tych cech w populacji generalnej. Cechy kontrolowane w badaniu: wykształcenie, płeć x wiek, województwo, klasa wielkości miejscowości.

Kwietniowa fala badania była pierwszą, którą, ze względu na ograniczenia wprowadzone w związku z pandemią i niemożność dotarcia bezpośrednio do respondentów, zrealizowano metodą CAWI. Wszystkie poprzednie fale badania realizowano metodą CAPI (wspomaganych komputerowo wywiadów bezpośrednich w domach respondentów) na losowej reprezentatywnej proceduralnie próbie n=1000 osób.

Zastosowana zmiana ma na celu zachowanie ciągłości pomiarów. Jednak przy interpretacji wyników należy wziąć pod uwagę powyższą zmianę i zawsze uwzględniać moment przejścia pomiędzy metodami. Różnice w metodzie osiągania reprezentatywności, tzn. podejściu proceduralnym (CAPI) a przedmiotowym (CAWI) mogą mieć wpływ na różnice w poziomach oszacowań.

Barometr może przyjmować wartości od –100 do +100 i jest to saldo pomiędzy opiniami pozytywnymi a negatywnymi. Dodatnia wartość barometru wskazuje na to, iż w danej fali badania liczba konsumentów nastawionych optymistycznie przeważa nad liczbą konsumentów nastawionymi pesymistycznie. Wartość ujemna barometru oznacza odwrócenie tej proporcji.

Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem sporządzanym na zlecenie Komisji Europejskiej, wyliczanym od 1985 roku. Obecnie indeks obejmuje 27 krajów. Dane dla Polski pochodzą z badania GfK współfinansowanego przez Komisję Europejską.

Barometr to syntetyczny indeks oparty na poniższych składowych:

Ocena bieżącej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego Składowa oparta na odpowiedziach respondentów na pytanie: Jak zmieniła się ogólna sytuacja finansowa Pana(i) gospodarstwa domowego od okresu sprzed 12 miesięcy

ODP.: znacznie się poprawiła, trochę się poprawiła, nie zmieniła się, trochę się pogorszyła, znacznie się pogorszyła

Ocena przyszłej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego Składowa oparta na odpowiedziach respondentów na pytanie: Jak – Pana(i) zdaniem – zmieni się sytuacja finansowa Pana(i) gospodarstwa domowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy?

ODP.: znacznie się poprawi, trochę się poprawi, nie zmieni się, trochę się pogorszy, znacznie się pogorszy

Ocena przyszłej sytuacji gospodarczej kraju Składowa oparta na odpowiedziach respondentów na pytanie: Jak – Pana(i) zdaniem – zmieni się sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy?

ODP.: znacznie się poprawi, trochę się poprawi, nie zmieni się, trochę się pogorszy, znacznie się pogorszy

Skłonność do zakupów Składowa oparta na odpowiedziach respondentów na pytanie: czy Pana/i zdaniem suma pieniędzy, którą wydacie Państwo na zakup dóbr trwałego użytku (np. mebli, telewizorów, aut, pralek, komputerów) w ciągu najbliższych 12 miesięcy zmieni się w stosunku do sumy wydanej na te cele w ciągu minionych 12 miesięcy?

ODP.: wydamy znacznie więcej, wydamy trochę więcej, wydamy tyle samo, wydamy nieco mniej, wydamy zdecydowanie mniej