Patriotyzm konsumencki a przedsiębiorczość. Opinia Eweliny Nycz
Patriotyzm konsumencki to jeden z rodzajów patriotyzmu, który jest obecnie najmodniejszym tematem współczesnego życia gospodarczego. Pytani o pogląd na świat Polacy określają się w badaniach opinii publicznej jako patrioci.
Ewelina Nycz. Fot. Archiwum
W klubie Kwadrat w ramach zjazdu Kolegium Liderów Służby Publicznej w Rzeszowie prelegentką była Ewelina Nycz, animatorka klastra Podkarpackie Smaki (w ramach Stowarzyszenia Pro Carpathia), wykładowca Politechniki Rzeszowskiej.
Zamiłowanie do rodzimych produktów widać coraz częściej przy codziennych zakupach. Coraz chętniej wspieramy rodzime marki, robiąc zakupy. Jednak mimo wzrostu motywacji patriotycznej podczas zakupów nadal prym mają kryteria takie jak: cena (81%) i jakość (76%).
Trzecim czynnikiem decyzyjnym dla niemal połowy Polaków - 46% jest polskie pochodzenie produktu, jak wynika z badania CBOS Patriotyzm Gospodarczy.
Znaczenie kraju pochodzenia jest największe podczas zakupów produktów spożywczych, jak podaje raport Patriotyzm konsumencki Polaków przeprowadzony przez Open Research. Wynika to z psychologii konsumenta, gdyż jedzenie wywołuje w nas pozytywne emocje związane z powrotem do czasów dzieciństwa, daje poczucie przynależności i bezpieczeństwa. Poza tym po prostu uważamy, że polska żywność jest najlepsza. Według badań firmy Mintel opublikowanych w raporcie Patriotyzm konsumencki w kontekście polskiego rynku żywności i napojów 55% Polaków bardziej ufa żywności i napojom wyprodukowanym w Polsce. Polacy przywołują ich wysoką jakość oraz deklarują, że są one lepsze od wyrobów zagranicznych, smaczniejsze, zdrowsze, bardziej ekologiczne. Podkreślają również zaufanie do producentów, większą wiedzę o towarach oraz przyzwyczajenie do marki.
Pojawiają się również argumenty ściśle związane z patriotyzmem konsumenckim (43%), czyli przekonaniem o pozytywnym wpływie nabywania polskich produktów na krajową gospodarkę, sytuację przedsiębiorstw i pracowników (w tym większy popyt na pracę).
Idąc za przykładem Szwajcarii, Niemiec czy Włoch dla klientów oraz banków to właśnie firmy rodzinne są bardziej wiarygodne niż korporacje czy start-upy, bo stoi za nimi nazwisko właściciela. Niejednokrotnie też pasja i zamiłowanie do produkowanych produktów. Tym samym istotna staje się promocja regionu poprzez obecność lokalnych produktów w różne zakątki świata, tj. Inglot, Dr Irena Eris, Kazar, Asseco Poland, G2A.
Patrząc szerzej patriotyzm konsumencki prowadzi m.in. do szybszego obiegu pieniądza, poprawy bilansu handlowego, zwiększonych wpływów budżetowych czy mniejszego udziału zagranicy w długu publicznym. Istotna jest również bankowość kraju i handel, które stanowią współcześnie kluczowe elementy gospodarki i kontroli kapitału krajowego. Kraje takie jak Szwajcaria, Hiszpania, Włochy wiedzą, że bankowość w krajowych rękach się opłaca.
Biorąc pod uwagę mnogość przejęć firm polskich przez zagraniczne koncerny odsetek respondentów uważa zagraniczne marki za polskie. Przykładem może być woda Żywiec Zdrój, o której własności marki polskiej wypowiada się aż 84% Polaków, o Żubrówce - 83%, czy marce Pudliszki tyle samo (83%). Odsetek Polaków, którzy uważają marki polskie za zagraniczne nie jest wcale mniejszy gdyż polska marka Kruger&Martz uważana jest za zagraniczną markę, o czym przekonanych jest aż 84%, zaś Marka Wittchen - 76%, podobnie marka Monnari (76%).
Z punkty widzenia patriotyzmu konsumenckiego istotne wydaje się podejmowanie świadomych decyzji zakupowych - co ma miejsce choćby we Włoszech. Choć tam historia budowania patriotyzmu konsumenckiego jest zdecydowanie dłuższa niż w naszym kraju. W Polsce, jesteśmy na początki tej drogi, właściwie na etapie budowania świadomości.
Dopiero od kilku lat zaczęliśmy czytać etykiety, skanujemy kody w aplikacji tj.: Pola. Zabierz ją na zakupy, Wiesz co jesz czy Zdrowe Zakupy. Częściej też zwracamy uwagę na kod 590 na produktach (choć tutaj też pojawiaj się jeszcze wiele nieścisłości względem powstania produktu, siedziby firmy czy produkcji wytwarzanych produktów). Pojawiają się też akcje promocyjne mające na celu wzrost etnocentryzmy konsumenckiego tj. kampania Swój do Swego po swoje, kampania promocyjna kodu kreskowego 590: Wybieram 590 - sobota dla Polski (kampania połączona z wydarzeniem Kongresem 590, który odbywa się w Jasionce k/ Rzeszowa). Czy choćby kampanie prowadzone przez organizacje tj. www.wspieramrynek.pl czy tworzenie własnych sklepów z lokalną żywnością np. www.sklep.podkarpackiesmaki.pl oraz zrzeszanie MŚP (klastry), mające na celu promocję rodzimej produkcji czy wsparcie przedsiębiorczości.
Polskość stała się atutem i wartością samą w sobie. Będąc autentycznymi, producentami, przedsiębiorcami, pielęgnując nasz rodzimy potencjał możemy stać się atrakcyjni w oczach klientów lokalnych, ale też turystów i innych odbiorców produktów czy usług na całym świecie. A przy tym rozwijać lokalną przedsiębiorczość oraz niejednokrotnie również swoje pasje.
Ewelina Nycz, EMBA
Politechnika Rzeszowska
