Raport eurodeputowanego Sonika w sprawie gazu łupkowego

Dr Mariusz Ruszel, specjalista ds. polityki energetycznej

Wynik głosowania nad raportem polskiego eurodeputowanego Bogusława Sonika jest z pewnością mylący (63 – „za”, 1 – „przeciw”, 1 – „wstrzymujący”). Wydaje się, że skoro go przyjęto, to jest to sukces. Owszem pierwotna wersja tego dokumentu przygotowana przez polskiego posła do PE miała pozytywny wydźwięk w kontekście wydobywania gazu łupkowego. Należało się spodziewać, że wpłynie wiele negatywnych poprawek do dokumentu i rzeczywiście sporo tego typu poprawek zostało zgłoszonych. Niestety większość z nich została przyjęta. Warto zauważyć, że dzień wcześniej 18 września br. Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) PE przyjęła raport dotyczący przemysłowych i energetycznych aspektów wydobywania ropy i gazu z łupków. Wynik głosowania był tutaj już zupełnie inny (32 – „za”, 23 – „przeciw”, 1 – „wstrzymujący”). Dyskusja wraz z wynikami głosowania pokazała, że sceptycznie wobec gazu łupkowego nastawieni są Liberałowie, Socjaliści i „Zieloni”. Przyjęte poprawki są porażką dla zwolenników eksploatacji gazu łupkowego w UE.

Jakie poprawki były najmniej korzystne dla Polski i kto je zgłaszał?

Niekorzystne poprawki do raportu zgłosili przede wszystkim Francuzi, Niemcy i Szwedzi. Była minister środowiska Francji, a obecnie poseł do PE z frakcji ALDE Corinne Lepage zgłosiła poprawkę sugerującą wprowadzenie moratorium i zakaz stosowania technologii szczelinowania w UE. Co prawda ta najdalej idąca poprawka została odrzucona, lecz większość pozostałych negatywnych zostało przyjętych. Spośród nich najważniejsze z punktu widzenia Polski to wprowadzenie zapisu dotyczącego zakazu szczelinowania na terenach szczególnie wrażliwych oraz pokopalnianych - w tym przykładowo na obszarach wydobywania węgla kamiennego. Ten zapis jest szczególnie niekorzystny dla Polski, która posiada i wydobywa znaczne ilości węgla kamiennego i brunatnego, zaś sam ten surowiec jest obecnie fundamentem naszego bezpieczeństwa elektroenergetycznego. Inna francuska posłanka PE z frakcji „Zielonych” Michele Rivasi wskazywała w poprawkach na zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi. Z przyjętego raportu wynika, że niezbędny będzie przegląd obecnego prawa zarówno na poziomie unijnym, a także na poziomie krajowym w celu wykreowania najlepszych praktyk i dostępnych technik. Wskazano konieczność opracowywania przez państwa członkowskie krajowych planów, które określałyby poziom zgodności wydobywania zasobów gazu łupkowego z krajowymi celami redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Jakie działania powinna podjąć w nadchodzącym czasie Polska?

W interesie Polski jest podjęcie działań lobbingowych w PE, których celem jest pozyskanie poparcia dla raportu Bogusława Sonika. Trzeba przede wszystkim złagodzić niektóre niekorzystne zapisy przyjęte w ramach poprawek. Czasu jest niewiele, gdyż za dwa miesiące odbędzie się sesja plenarna w Strasburgu, gdzie zazwyczaj obowiązuje dyscyplina w głosowaniach. Raport nie będzie miał mocy prawnej, lecz może stać się podstawą do działań legislacyjnych Komisji Europejskiej. Warto zauważyć, że niedawno przyjęła ona trzy raporty, wśród których jeden wskazał na luki prawne w kontekście eksploatacji gazu łupkowego. W związku z powyższym można spodziewać się, że KE rozpocznie niebawem działania mające na celu rewizję ustawodawstwa unijnego oraz przygotowywanie nowych aktów prawnych dotyczących wydobywania gazu łupkowego. Oznacza to, że KE będzie prowadziła konsultacje otwarte, w których należy spodziewać się dużej aktywności środowisko negatywnie nastawionych do eksploatacji tego surowca. Polska powinna podjąć merytoryczną dyskusję w nadchodzących konsultacjach wskazując szanse i zagrożenia dla Europy wynikające z eksploatacji gazu łupkowego.

Mariusz Ruszel

Dr Mariusz Ruszel jest specjalistą ds. polityki energetycznej, współpracuje m.in. z Instytutem Kościuszki oraz Fundacją im. K. Pułaskiego