Sprzedaż kredytów w Polsce – wrzesień 2018

W ujęciu liczbowym, w stosunku do września 2017 r. odnotowano wzrost sprzedaży tylko kredytów mieszkaniowych (+9,7%), a w pozostałych trzech grupach produktowych zostało udzielonych mniej kredytów konsumpcyjnych (-1,9%), przyznano mniej limitów kartowych (-8,5%) i kredytowych (-6,6%).

Analizując trzy kwartały 2018 r. w porównaniu do analogicznego okresu sprzed roku widzimy, że najwyższe dynamiki zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym dotyczą kredytów mieszkaniowych odpowiednio: (+9,4%), (+19,1%).

W okresie styczeń – wrzesień 2018 r. kredytobiorcy zaciągnęli więcej kredytów mieszkaniowych oraz kredytów konsumpcyjnych a także na wyższe kwoty niż w tym samym okresie rok temu. Nadal negatywnie w okresie pierwszych dziewięciu miesięcy 2018 r. w porównaniu do tego samego okresu sprzed roku, w obu ujęciach tj. liczbowym i wartościowym, przedstawia się sytuacja w kartach kredytowych. W okresie 01-09.2018/01-09.2017 przyznano o (-4,7%) mniej kart i na (-2,1%) niższą wartość limitów.

Kredyty konsumpcyjne (kredyty gotówkowe i ratalne)

We wrześniu 2018 r. banki SKOK-i udzieliły łącznie 595,3 tys. kredytów konsumpcyjnych na łączną kwotę 6,852 mld zł. Stanowi to spadek o 1,9% w ujęciu liczbowym, wzrost o 1,9% w ujęciu wartościowym, w porównaniu do września 2017 r.

W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i udzieliły w pierwszych 3 kwartałach 2018 r. 5 469,8 tys. kredytów konsumpcyjnych (wzrost o 4,7%) na kwotę 62,830 mld zł, tj. o 7,2% wyższą niż w tym samym okresie 2017 r. Należy jednak odnotować fakt, że banki we wrześniu 2018 r. w porównaniu do sierpnia 2018 r. udzieliły o 7,8% mniej kredytów konsumpcyjnych i na kwotę o 2,7% niższą.

- W pierwszych dziewięciu miesiącach 2018 r. dodatnie dynamiki liczby udzielonych kredytów konsumpcyjnych dotyczyły kredytów we wszystkich przedziałach kwotowych. Najniższą dynamikę miały kredyty w przedziale 7 do 20 tys. zł, które pozostały na poziomie zeszłego roku. Drugą pod względem wartości dodatnią dynamikę (+8,4%) odnotowały kredyty niskokwotowe (w przedziale do 1 tys. zł), a najwyższa dodatnia dynamika wzrostu dotyczyła kredytów wysokokwotowych powyżej 20 tys. zł (+10,5%). Nadal więc rosną głównie kredyty nisko i wysokokwotowe. Zjawisko to obserwujemy już od kilku kwartałów.

Również w ujęciu wartościowym w pięciu z sześciu przedziałów kwotowych w okresie styczeń – wrzesień 2018 r. w porównaniu do okresu styczeń - wrzesień 2017 r. odnotowano wzrosty – najwyższy wśród kredytów > 20 tys. zł (+9,9%) oraz na kwoty z przedziału do 1 tys. zł – (+8,2%). Ujemną dynamiką na poziomie (-0,4%) charakteryzowały się jedynie kredyty w przedziale 7 – 20 tys. zł. Widzimy więc ponowny wzrost zainteresowania banków finansowaniem niskokwotowym.

We wrześniu 2018 r. zaobserwowaliśmy spadek o 7,8% liczby udzielonych kredytów konsumpcyjnych (-7,8%) w porównaniu do sierpnia 2018 r. W dużej mierze za zjawisko to może odpowiadać spadek sprzedaży detalicznej, która we wrześniu br. w ujęciu miesięcznym była niższa o 3,9%. Sprzedaż detaliczna w omawianym okresie odnotowała największy spadek w sektorze pojazdów mechanicznych: - 6,3% m/m. Czy są to już pierwsze oznaki nadchodzącego spowolnienia polskiej gospodarki? Najbliższe miesiące powinny dać nam odpowiedź na to pytanie. Rosnące obawy o ogólne pogorszenie koniunktury mogą skłaniać gospodarstwa domowe do coraz większej ostrożności, jeśli chodzi o ich wydatki, a to niewątpliwie wpłynie negatywnie na chęć zaciągania kredytów konsumpcyjnych – stwierdza prof. Waldemar Rogowski, główny analityk Biura Informacji Kredytowej.

- Nadal rosnącej sprzedaży kredytów konsumpcyjnych nie towarzyszy praktycznie wzrost ryzyka kredytowego, a wręcz przeciwnie w okresie ostatnich 12 miesięcy (wrzesień 2018 do września 2017 poziom ryzyka portfela spadł o (-0,45). Jakość portfela kredytowego od kilku lat utrzymuje się na bezpiecznym, stosunkowo niskim poziomie szkodowości, co potwierdzają miesięczne odczyty Indeksu Jakości portfela kredytów konsumpcyjnych. Jego bieżący (wrześniowy) odczyt to 5,6%. Tak dobrej sprzedaży przy tak niskim ryzyku kredytowym sprzyja niewątpliwie dobra sytuacja gospodarcza, która przekłada się na dobrą sytuację gospodarstw domowych oraz nadal niskie stopy procentowe. Niemniej należy uważnie obserwować i analizować ewentualne zagrożenia, które mogą pojawić się w przyszłości i negatywnie odbić się na szkodowości kredytów konsumpcyjnych - dodaje prof. Rogowski.

Kredyty mieszkaniowe

We wrześniu 2018 r. banki udzieliły łącznie 18,3 tys. kredytów mieszkaniowych na łączną wartość 4,684 mld zł. Stanowi to wzrost o 9,7% w ujęciu liczbowym i wzrost o 23,3% w ujęciu wartościowym, w porównaniu do września 2017 r. W pierwszych trzech kwartałach 2018 r. banki udzieliły łącznie 173,2 tys. kredytów mieszkaniowych na kwotę 42,22 mld zł. Oznacza to, że w porównaniu z analogicznym okresem 2017 r., banki udzieliły o 9,4% więcej kredytów mieszkaniowych i na kwotę o 19,1% wyższą.

- Wrzesień 2018 r. jest już kolejnym rekordowo dobrym miesiącem dla kredytów mieszkaniowych, zarówno pod względem liczby, jak i wartości udzielanych kredytów. Na rynku kredytów mieszkaniowych nadal panuje więc bardzo dobra koniunktura. Za dziewięć miesięcy wartość udzielonych kredytów wynosi już 42,22 mld zł. Wartość sprzedaży kredytów mieszkaniowych jest nadal i w mojej opinii jeszcze przez pewien okres (dwa – trzy kwartały) będzie napędzana wzrostem cen mieszkań. Dwucyfrowa dynamika wzrostu kredytów mieszkaniowych w trzech kwartałach br. w ujęciu wartościowym (19,1%), po części wynika ze struktury udzielanych kredytów mieszkaniowych. 61% wartości udzielonych w okresie styczeń – wrzesień 2018 r. kredytów mieszkaniowych przypada na kredyty powyżej 250 tys. zł.

Dynamika udzielanych kredytów mieszkaniowych w poszczególnych przedziałach kwotowych jest zróżnicowana. W dwóch najniższych przedziałach kwotowych do 100 tys. zł oraz 100 – 150 tys. dynamika dziewięciu pierwszych miesięcy 2018 r. w relacji do dziewięciu miesięcy 2017 r. w ujęciu liczbowym jest ujemna, odpowiednio (-17,5%) oraz (-5,2%). Również w ujęciu wartościowym dynamika w tych przedziałach jest ujemna odpowiednio (-16,1%) oraz (-4,7%). Najwyższa dynamika zarówno wolumenu, jak i wartości dotyczy kredytów z przedziału > 350 tys. aż (38,5%) liczbowo i (37,1%) wartościowo, w porównaniu do dziewięciu pierwszych miesięcy 2017 r. Za boom na rynku kredytowym odpowiadają więc w większości kredyty wysokokwotowe - wyjaśnia prof. Waldemar Rogowski z BIK.

Miesięczny odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych we wrześniu 2018 r. wyniósł jedynie (0,78%), co potwierdza wieloletnią już obserwację dotyczącą niskiego ryzyka kredytowego związanego z tymi kredytami. W ostatnich 12 miesiącach (wrzesień 2018 do września 2017) jakość portfela jeszcze się poprawiła, o czym świadczy spadek Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych o (-0,2%). Na razie nie widać istotnych zagrożeń, które w krótkim horyzoncie czasowym mogłyby istotnie wpłynąć na wzrost szkodowości tych kredytów a tym samym na wzrost poziomu ryzyka kredytowego. Musimy jednak pamiętać, że kredyty mieszkaniowe udzielane są na wiele lat, a co za tym idzie narażone są na ryzyko związane z cyklem gospodarczym. Wzrost bezrobocia, spadek dochodów gospodarstw i ewentualny wzrost stóp procentowych wpłynie na wzrost wskaźnika DTSI, będącego relacją obciążeń z tytułu obsługi posiadanego zadłużenia do wartości dochodów - uzupełnia prof. Rogowski.

Karty kredytowe

We wrześniu 2018 r. banki wydały 72,1 tys. kart kredytowych na łączną kwotę przyznanych limitów 467 mln zł. Stanowi to spadek o 8,5% w ujęciu liczbowym i wzrost o 7,1% w ujęciu wartościowym, w porównaniu do sierpnia 2017 r. Jednak analizując okres styczeń – wrzesień 2018 r. roku mamy do czynienia z trendem negatywnym zarówno w aspekcie liczbowym, jak i wartościowym.

W porównaniu do okresu styczeń – wrzesień 2017 r. banki wydały bowiem o 4,7% mniej kart i przyznały o 2,1% niższą wartość limitów kartowych.

- We wrześniu 2018 r., podobnie jak w poprzednich miesiącach 2018 r., (z wyjątkiem stycznia i czerwca br.) odnotowaliśmy powrót do negatywnej tendencji, z którą mieliśmy do czynienia już od dłuższego czasu. Okazało się, że czerwiec podobnie jak styczeń był tylko jednorazowym zdarzeniem, a nie zapowiedzią poprawy sytuacji na rynku kart kredytowych. Najwyższą ujemną dynamikę liczby przyznawanych limitów na kartach kredytowych, styczeń – wrzesień 2018 r. vs styczeń – wrzesień 2017 r., minus 29,5%, odnotowaliśmy w przypadku kart o limicie od 2 do 3,5 tys. zł. Dodatnia dynamika wydawanych kart, dotyczyła kart z limitami w przedziale do 1 tys. zł (5,3%), 1 – 2 tys. zł (9,0%) oraz 4,5 do 10 tys. zł (+12,4%). Dodatnie dynamiki dotyczyły więc, podobnie jak w przypadku kredytów konsumpcyjnych, nisko i wysokokwotowych limitów. Jednak sprzedaż kart z najwyższymi limitami (ponad 10 tys. zł), również odnotowała ujemną dynamikę (-6,5%) - dodaje prof. Rogowski z BIK.

Limity kredytowe w kontach osobistych

We wrześniu 2018 r. banki przyznały łącznie 53,3 tys. limitów kredytowych w kontach osobistych na łączną kwotę 203 mln zł. Stanowi to spadek o 6,6% w ujęciu liczbowym i spadek o 15,7% w ujęciu wartościowym, w porównaniu do września 2017 r. W całym okresie styczeń - wrzesień 2018 r. banki łącznie przyznały 505,2 tys. limitów kredytowych na łączną kwotę 2,157 mld zł. W porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku oznacza to wzrost o 4,9% w ujęciu wolumenowym oraz 1,6% w ujęciu wartościowym.

- We wrześniu 2018 r. zaobserwowaliśmy wysoką ujemną dynamikę liczby przyznanych limitów kredytowych w kontach osobistych (-6,6%) w porównaniu z wrześniem ubiegłego roku, jak i w porównaniu do zeszłego miesiąca (-6,2%). W ujęciu wartościowym wystąpił jeszcze wyższy spadek wartości przyznawanych limitów kredytowych. We wrześniu br. w porównaniu do września 2017 r., spadek wartości przyznanych limitów wyniósł aż (-15,7%), a w ujęciu wrzesień do sierpnia 2018 r. (-15,8%). Jednak w okresie styczeń - wrzesień 2018 r. w porównaniu do analogicznego okresu 2017 r. banki przyznały zarówno więcej limitów kredytowych, jak i na wyższe kwoty – odpowiednio: (+4,9%) i (+1,6%). Analizując przyznawane limity w określonych przedziałach kwotowych widzimy, że w okresie styczeń – wrzesień 2018 r. 62,3% wartości przyznanych limitów w kontach osobistych koncentrowało się w przedziale > 7 tys. zł. Limity te miały 17% udział w ogólnej liczbie przyznanych limitów kredytowych. Najwyższe dodatnie dynamiki wzrostu przyznawanych limitów kredytowych dotyczyły obu kategorii z najniższych przedziałów kwotowych tj. poniżej 500 zł i 500 – 1 tys. zł. (odpowiednio – 12,9% i 15,8%). W przypadku limitów w najwyższym przedziale kwotowym > 7 tys. zł. dynamika r/r wyniosła jedynie 1% - mówi prof. Waldemar Rogowski z BIK.