Co robić w razie spotkania z niedźwiedziem? Poradnik

Niedźwiedź brunatny. Fot. Pixabay/CC0

Rozpoczął się sezon turystyczny i bieszczadzkie szlaki odwiedza coraz więcej ludzi. Zwiększa się tym samym ryzyko przypadkowych spotkań z niedźwiedziami. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie przygotowała zestaw porad na taką okoliczność.

Niedźwiedź zazwyczaj unika bezpośrednich spotkań z człowiekiem i wypadki zagrażające życiu człowieka są incydentalne. Jednak należy pamiętać, że to duże i drapieżne zwierzę, w sytuacji poczucia zagrożenia może reagować agresją i być niebezpieczne.

Na terenach nadleśnictw Lutowiska, Lesko, Stuposiany, Ustrzyki Dolne, Dukla, Komańcza, Baligród, Bircza, Cisna, Brzozów, Dynów, Rymanów i Krasiczyn, w miejscach najczęściej odwiedzanych przez ludzi, przy szlakach, od początku maja zamontowano ponad 100 tabliczek ostrzegających przed przypadkowym spotkaniem z niedźwiedziem.

Podstawowe wskazówki jak należy się zachować w terenie gdzie mogą występować niedźwiedzie:

- Rób wszystko, aby nie zaskoczyć niedźwiedzia.

- Poruszając się po lesie nie chodź bezszelestnie - śpiewaj, rozmawiaj, pogwizduj, a niedźwiedź na pewno będzie wiedział, że jesteś i się usunie lub da znać, że jest w pobliżu.

- Nasłuchuj odgłosów i obserwuj teren (niedźwiedź się usunie lub da znać ze jest w pobliżu).

- Staraj się poruszać z wiatrem.

- Widząc świeże tropy niedźwiedzia nie podążaj w ich kierunku.

- Omijaj gęstwiny, młodniki, jeżeli nie musisz w nie wchodzić.

- Poruszaj się drogami i szlakami.

- Idąc z psem nie puszczaj go bez smyczy.

- Nie zostawiaj jedzenia, nie karm zwierząt, nie wyrzucaj odpadków spożywczych w pobliżu zabudowań – może to zwabić niedźwiedzia.

Jednak kiedy już dojdzie do spotkania z niedźwiedziem:

- Zachowaj spokój i nie panikuj.

- Nie zbliżaj się do niedźwiedzia.

- Jeżeli niedźwiedź nie jest świadomy twojej obecności, wycofaj się cicho i powoli, gdy nie będzie patrzył w twoją stronę. Obserwuj go i nie krzycz, ponieważ w ten sposób możesz go zaskoczyć i sprowokować do ataku.

- Jeśli spotkasz młodego ciekawskiego niedźwiedzia, pamiętaj, że jego matka prawdopodobne jest w pobliżu. Zawróć i opuść miejsce drogą, którą przyszedłeś.

- Podczas bliskiego spotkania nie patrz drapieżnikowi w oczy (dla zwierząt to sygnał agresji). Jeśli niedźwiedź się zbliża, pozostań na swoim miejscu i odzywaj się spokojnym głosem. Jeśli się zatrzyma - zwiększ dystans wycofując się powoli. Postaraj się zejść mu z drogi. Być może tylko tego oczekuje.

Jeżeli zwierzę zostało sprowokowane, przypuszczalnie jest to samica z młodymi, bądź niedźwiedź w pobliżu padliny. Zapewne nie zdążył skryć się w bezpiecznym miejscu, bo pojawiłeś się nagle lub obudziłeś go z zimowego snu. Rozdrażniony niedźwiedź może zaatakować, jednak zwykle jest to pozorowany atak. Powinieneś jak najszybciej zasygnalizować mu swoje pokojowe intencje. Mów głośno, nie rób żadnych gwałtownych gestów. Opuść miejsce spokojnie, nigdy nie biegnij! Szarżujący niedźwiedź często chce tylko przestraszyć intruza, wycofa się zanim dojdzie do bezpośredniego kontaktu. Fizyczne ataki są rzadkością.

- Gdy widzisz, że dojdzie do bezpośredniego ataku, postaraj się odwrócić uwagę niedźwiedzia, kładąc przed sobą jakiś przedmiot (plecak, kurtkę, coś dużego).

- W przypadku, kiedy to nie pomoże połóż się na brzuchu, lekko rozchyl nogi, palce spleć za głową. W tej pozycji osłonisz głowę i kark. Jeśli masz plecak, zabezpieczy on Twoje plecy. Połóż ręce na szyi i chroń głowę - przy fizycznym kontakcie niedźwiedź często atakuje twarz. Przylegając brzuchem do ziemi lub przyjmując pozycję embrionalną, ochronisz narządy wewnętrzne. Udawaj, że jesteś martwy. Zachowuj się biernie jak to tylko możliwe, dzięki temu będziesz wyglądał mniej groźnie. Gdy niedźwiedź uzna, że nie jesteś dla niego żadnym zagrożeniem, odejdzie. Kiedy atak ustanie, pozostań w pozycji leżącej i poczekaj aż niedźwiedź oddali się definitywnie.