W Brukseli o przyszłości programu Polska Wschodnia
BRUKSELA. W Parlamencie Europejskim odbyła się konferencja „Europejska wartość dodana Polityki Spójności w regionach” zorganizowana przez Dom Polski Wschodniej w Brukseli. Jej celem było zaprezentowanie stanowiska Polski i regionów Polski Wschodniej w kontekście wybranych aspektów budowy nowej, zreformowanej Polityki Spójności po roku 2020.
Jednym z kluczowych tematów poruszonych podczas konferencji były efekty i przyszłość Programu Polska Wschodnia. Marszałkowie pięciu województw Polski Wschodniej zwrócili uwagę, że program „Rozwój Polski Wschodniej” w znaczący sposób przyczynia się do rozwoju tych regionów i że widzą potrzebę kontynuowania wsparcia dedykowanego makroregionowi Polska Wschodnia w perspektywie finansowej po 2020 roku.
Wraz z władzami pięciu regionów, współgospodarzem odbywającego się 21 listopada wydarzenia był Krzysztof Hetman, eurodeputowany i członek Komisji REGI Parlamentu Europejskiego. Do udziału zaproszeni zostali wysocy rangą przedstawiciele Komisji Europejskiej oraz Europejskiego Komitetu Regionów. Wydarzenie przygotowane było we współpracy z Wydziałem Polityki Regionalnej Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE.
Podkarpackie reprezentował Paweł Wais zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego (jako uczestnik dyskusji) oraz wicemarszałek Bogdan Romaniuk.
- Niemal co drugie miasto tracące funkcje społeczno-gospodarcze zlokalizowane jest w pięciu województwach Polski wschodniej - zauważył we wtorek w Brukseli wiceminister rozwoju Paweł Chorąży. - Ze 122 miast, które zostały zakwalifikowane przez Polską Akademię Nauk, jako miasta tracące funkcje społeczno-gospodarcze, 57 to miasta z Polski wschodniej.
Stąd, w ocenie wiceministra, kluczowe dla tego obszaru jest nie tylko wzmocnienie funkcji metropolitarnych w miastach wojewódzkich (Lublinie, Białymstoku, Rzeszowie, Kielcach i Olsztynie), ale również utworzenie sieci silnych miast małych i średnich.
- Polska emigracja, to nie jest emigracja z dużych miast, to były przede wszystkim miasta małe, średnie, również w dużej mierze miasta Polski wschodniej. Tu potrzeba bardzo kompleksowej odpowiedzi i też nasze oczekiwanie wobec przyszłej polityki spójności byłoby takie, że dla pewnych kategorii obszarów to +menu+, z którego będziemy wybierać, powinno być szersze – powiedział.
Według wiceszefa MR, przedsiębiorcy inwestują na Dolnym Śląsku, a nie np. w Suwałkach czy Krośnie, ponieważ woj. dolnośląskie korzysta z dobrego położenia, ale również dlatego, że dzisiaj nie jesteśmy jeszcze w stanie dojechać do Suwałk drogą szybkiego ruchu.
- Myślę, że Kielce będą pierwszym miastem, które będzie skomunikowane drogą ekspresową z Warszawą, być może Białystok trochę szybciej – powiedział.
Podkreślił przy tym, że w zasadzie wszystkie regiony w UE, które są położone na peryferiach, zmagają się z problemami strukturalnymi. Dotyczy to również południowych Włoch czy Portugalii.
Zdaniem Chorążego, przyszłe wsparcie dla Polski wschodniej powinno być budowane na „dwóch nogach”, z jednej strony dużej infrastrukturze typu drogi ekspresowe, z drugiej - na dostępie do dobrej jakości usług publicznych, przedszkoli, wsparcia start-upów, dróg lokalnych, lokalnych usług i infrastruktury cyfrowej, bo to wszystko będzie składać się na atrakcyjność tej przestrzeni.
Zdaniem marszałka woj. lubelskiego Sławomira Sosnowskiego, najważniejszą inwestycją infrastrukturalną dla całego makroregionu, o wielkim znaczeniu gospodarczym, jest korytarz transportowy Via Carpatia. Chodzi o połączenie północy i południa Europy, integrujące systemy transportowe Litwy, Polski, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii i Grecji. Na terenie Polski to ponad 700 km drogi, przebiegającej przez wschodnią części naszego kraju, która zgodnie z planem ma zostać ukończona w 2024 r.
Jak podkreślił europoseł Krzysztof Hetman, same drogi nie zapewnią sukcesu, czego przykładem są landy wschodnich Niemiec, gdzie wybudowano znakomite drogi, a mimo to 30 proc. mieszkańców stamtąd wyjechało. Dlatego - zdaniem europarlamentarzysty - kluczowe inwestycje w regionach powinny dotyczyć wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, tworzenia atrakcyjnych miejsc pracy i atrakcyjnego otoczenia, w którym ludzie będą mogli wypocząć i spędzić wolny czas.
Według danych Eurostatu województwa Polski wschodniej należą do najbiedniejszych regionów w Unii Europejskiej. Pula programu Polska Wschodnia na lata 2014-2020 to 2 mld euro, które przeznaczone są na rozwój innowacyjnej przedsiębiorczości oraz na ważne, z punktu widzenia spójności, inwestycje w komunikację miejską, drogi i kolej.
Paweł Wais podkreślił, że regiony są najbardziej adekwatnym poziomem adresowania Polityki Spójności. Właśnie dzięki programowi Polska Wschodnia udało się stworzyć unikatowe międzyregionalne partnerstwo.
Podczas konferencji podkreślono, że Komisja Europejska jest właśnie na etapie przygotowywania kształtu przyszłej perspektywy finansowej i ta konferencja idealnie wpisuje się w te prace. Jest to najlepszy czas na wpływanie na decyzje podejmowane przez Komisję Europejską i pozostałe instytucje.
W kolejnym wystąpieniu Marek Przeor reprezentujący Komisję Europejską zaprezentował Strategię Inteligentnych Specjalizacji czyli zwiększanie innowacyjności europejskich regionów poprzez strategie na rzecz trwałego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Podkreślił, że wszystkie regiony są bardzo zróżnicowane i stworzenie jednego rozwiązania dla wszystkich jest niemożliwe. Europa przechodzi okres przełomowych zmian wynikających z globalizacji, nowych technologii, automatyzacji, technologii cyfrowych i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Korzyści wynikające z globalizacji nie są równomiernie rozłożone. Wpływ na poziom i strukturę zatrudnienia, zmieniające się modele biznesowe wymagają uodpornienia gospodarki na te zmiany i wspierania obywateli UE w dostosowaniu do nich. Dotychczas strategia inteligentnych specjalizacji przyczyniła się do: wprowadzenia reform w około połowie państw członkowskich, pomogła zainicjować rozwiązywanie problemów w systemach B&R&I czy znosić bariery współpracy między przedsiębiorcami, naukowcami, administracją, społeczeństwem obywatelskim. Konieczna jest silniejsza strategiczna współpraca międzyregionalna w celu budowania trwałych powiązań między regionalnymi systemami innowacji w ramach obszarów inteligentnej specjalizacji.
Debatę zorganizowała PAP przy wsparciu Domu Polski Wschodniej oraz Komitetu Regionów UE.
Kurier PAP
