Ziemia lubaczowska – kraina, która sprzyja pszczołom i pszczelarzom

Powiat lubaczowski nie ma żadnego przemysłu, nie ma większych miast, nie ma też dróg tranzytowych.

- Ponad 30 proc powierzchni powiatu lubaczowskiego to lasy – mówi Roman Krawczyk, prezes Powiatowego Koła Pszczelarzy w Lubaczowie oraz II wiceprezes Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy w Rzeszowie. - Co prawda problemem są wielcy producenci rolni, np. producenci kukurydzy, ale pszczelarze dają sobie radę.

Przyroda i zachowana bioróżnorodność oczywiście pozytywnie wpływa na ilość i wysoką jakość zebranego miodu.

Do Powiatowego Związku Pszczelarzy w Lubaczowie należy 152 osób, jest to zatem największa organizacja w Wojewódzkim Związku Pszczelarzy w Rzeszowie. Doliczyć do tego należy jeszcze 70 - 80 mniejszych pszczelarzy, już niezrzeszonych w związku. W powiecie jest ponad 6 tys. rodzin pszczelich, a produkcja miodu to średnio 200 ton rocznie.

Koło działa bardzo prężnie, organizując aż dwie duże imprezy rocznie: Wojewódzką Majówkę Pszczelarską oraz Wojewódzki Opłatek Pszczelarski.

Parki krajobrazowe

Warto przyjrzeć się, ochronie środowiska naturalnego tej części województwa podkarpackiego. W powiecie lubaczowskim są m.in. dwa obszary chronionego krajobrazu o łącznej pow. 40 tys. ha, zespół przyrodniczo – krajobrazowy o pow. 1,3 ha, dwa parki krajobrazowe o pow. 23,9 tys. ha, siedem rezerwatów przyrody o pow. 390 ha oraz obszar specjalnej ochrony ptaków Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 o pow. 11019 ha.

Na obszar ziemi lubaczowskiej sięga część Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej. Spotkać w nim można bory sosnowe, a także buki, dęby, klony i jodły oraz chronione rośliny, jak rosiczka długolistna, widłaczek torfowy, tłustosz pospolity, storczyk drobnokwiatowy czy salwinia pływająca. Wśród rzadkich ssaków występują między innymi: wilki, łasice, wydry i żołędnice, a z ptaków puchacze, głuszce, cietrzewie, bieliki, orliki krzykliwe czy żurawie. W czystych wodach pływają pstrągi potokowe i lipienie.

Drugim parkiem krajobrazowym jest Południoworoztoczański Park Krajobrazowy. Jego drzewostan to przede wszystkim sosny i buczyny karpackie. Z rzadkich zwierząt występują wilki i gronostaje, a z ptaków orliki krzykliwe, bociany czarne, pszczołojady, pliszki górskie, muchołówki małe czy puchacze. W obniżeniach między wydmami wykształciły się torfowiska z wieloma gatunkami roślin chronionych, m.in. rosiczką okrągłolistną, widłaczkiem torfowym, widłakiem wrońcem, powojnikiem prostym.

Rezerwaty przyrody

W powiecie jest siedem rezerwatów przyrody, różnej wielkości.

Sołokija na Roztoczu Wschodnim (wieś Dziewięcierz, gmina Horyniec Zdrój). Występuje tam skupisko jałowca pospolitego. Wśród jałowców rosną sosny, graby, buki czy osiki.

Rezerwat Jedlina czyli jodły porastające uroczysko Wielki Las (Nowe Sioło, gmina Cieszanów)

Minokąt obejmuje las jodłowy o powierzchni 23,47 ha (Kadłubiska, gmina Narol). Średni stan drzewostanu wynosi ok. 130 lat. Runo leśne pokryte jest żywcem gruczołowatym, marzanką wonną czy turzycą orzęsioną.

Rezerwat Bukowy Las o powierzchni 85,42 ha (Ruda Różaniecka, gmina Narol).

Rezerwat Źródła Tanwi (Huta Złomy, gmina Narol) to naturalne zespoły torfowiskowe.

Rezerwat Kamienne (Nowa Grobla i Opaka) to dęby oraz wiele roślin chronionych i rzadkich w Polsce m.in. konwalia majowa, powojnik prosty czy wawrzynek wilczełyko.

Rezerwat Moczary (Kobylnica Ruska i Łukawiec, gm. Wielkie Oczy), w którym rośnie chroniony czosnek siatkowaty.

Lipy i nawłoć

Oprócz terenów leśnych powiat lubaczowski to również bogactwo łąk oraz liczne nieużytki. Popularnym drzewem jest także lipa. Spotkać można ją w parkach dawnych dworów i pałaców, a także na drogach między jedną a drugą wsią. Lipy świadomie sadzone są także na terenach Lasów Państwowych oraz na działkach prywatnych .Takie warunki naturalne zapewniają przede wszystkim możliwość pozyskania miodów ze spadzi liściastej, ale także miodów rzepakowych, lipowych czy nawłociowych. Jak się bowiem okazuje, nawłoć rośnie na wielu nieużytkach w całym powiecie, natomiast rzadkością jest innych częściach polski.

Tradycyjne miody lubaczowskie

Na prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi listę produktów tradycyjnych wpisane są już dwa miody lubaczowskiego: lipowy oraz wielokwiatowy leśny. Lubaczowski miód lipowy, o unikalnym w skali kraju składzie pozyskiwany jest na tych terenach od kilkuset lat. Z kolei lubaczowski miód wielokwiatowy leśny pozyskiwany jest przede wszystkim z kwiatów i leśnych roślin (malina, kruszyna, jeżyna, borówka) oraz mniszka lekarskiego i wrzosu, z domieszką spadzi.

- W najbliższych miesiącach złożymy kolejne wnioski do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – zapowiada Roman Krawczyk. - Szukamy swojej szansy na rynku, ale wpis na ministerialną listę ułatwia nam rozmowy z kontrahentami, zachęca tez klientów.

Mają być to miody wielokwiatowy z pól uprawnych, gryczany, rzepakowy, nawłociowy oraz ze spadzi liściastej (dęby, lipy, klony).

Klienci z całej Polski

W Horyńcu-Zdroju jest kilka domów uzdrowiskowych. Kuracjusze szybko przekonują się do walorów smakowych i zdrowotnych miejscowego miodu i produktów pszczelich.

- Cieszy mnie telfon z Polski, byli kuracjusze, gdzie można kupić miód wielokwiatowy – mówi Roman Krawczyk. - Na razie prowadzimy sprzedaż internetową.

Lubaczowscy pszczelarze liczą na to, że ich miody staną się popularne w całej Polsce, a w przyszłość - mimo wszystko - patrzą z optymizmem.

Publikacja powstała w ramach „Kampanii informacyjno-promocyjnej związanej z ochroną środowiska oraz edukacją ekologiczną w ramach programu Podkarpacki Naturalny Wypas II”, sfinansowanego ze środków Samorządu Województwa Podkarpackiego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie