Regiony chcą zmiany reguł zwrotu niewykorzystanych środków UE

Komisarz Unii Europejskiej Elżbieta Bieńkowska. Fot. Komitet Regionów

Przemysł stalowy, przegląd unijnego budżetu oraz ograniczenie marnowania żywności - były wśród tematów debaty pierwszego dnia posiedzenia Europejskiego Komitetu Regionów.

W sesji plenarnej KR, która rozpoczęła się w poniedziałek, wzięli udział m.in. unijna komisarz ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP Elżbieta Bieńkowska oraz europoseł Jan Olbrycht.

W trakcie debaty o sektorze stalowym Elżbieta Bieńkowska powiedziała, że branża stoi przed długoterminowymi wyzwaniami, które wymagają ciągłych inwestycji i przełomowych technologii. Jak zauważyła, wysokie ryzyko finansowe innowacyjnych projektów mogłyby pokryć środki z Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych.

- Tutaj fundusz EFSI jest otwarty, również jeśli chodzi o projekty przemysłowe, szczególnie w odniesieniu do sektorów, które są pod tak dużą presją jak branża stalowa - mówiła.

Jak wskazuje Komitet Regionów, europejski przemysł stalowy znacznie ucierpiał z powodu globalnej nadwyżki zdolności produkcyjnych oraz zalewu europejskiego rynku tanią stalą, głównie z Chin.

W projekcie opinii KR dotyczącym przemysłu stalowego podkreślono, że „sektor stalowy UE odgrywał i odgrywa główną rolę w procesie integracji europejskiej i jest jedną z zasadniczych podstaw dobrobytu, tworzenia wartości, inwestycji i zatrudnienia w Europie". Z danych, które przytacza unijny organ doradczy, wynika, że z 330 tys. zatrudnionych i 500 miejscami produkcji w 23 państwach członkowskich stanowi on strategiczną branżę o kluczowym znaczeniu.

Jak wyliczono, w 2014 r. ta gałąź gospodarki wytworzyła ok. 169 mln ton stali, co stanowiło 10 proc. produkcji światowej. W tym samym roku branża wygenerowała łączny obrót w wysokości 166 mld euro, co odpowiada 1,3 proc. unijnego PKB.

Przedstawiciele KR zaapelowali o zwiększenie i szybkie wdrożenie unijnych środków ochrony handlu przed przywozem towarów po cenach dumpingowych, o zniesienie zasady niższego cła oraz reformę systemu handlu emisjami.

W opinii dotyczącej przeglądu budżetu UE, ujętego w wieloletnie ramy finansowe, podkreślono, że pule środków w ramach polityki spójności nie są wystarczające, aby wyraźnie i z dostateczną elastycznością zareagować na trwające kryzysy.

- Istnieją trzy przyczyny tego stanu rzeczy: długofalowe planowanie tych środków, ich nakierowanie na inwestycje strukturalne oraz koncentracja tematyczna - napisano w projekcie opinii. KR zaapelował do Komisji Europejskiej o poszukiwanie rozwiązań tego problemu poza budżetem polityki spójności.

Wieloletnie ramy finansowe (WRF) określają, ile środków rocznie Unia ma do dyspozycji ogółem, a ile na poszczególne dziedziny, by w co najmniej 5-letnim okresie mogła podejmować wiążące zobowiązania. Wieloletnie ramy finansowe obejmują zwykle 7 lat, obecne WRF dotyczą lat 2014-2020. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Komisja Europejska ma przedstawić do końca 2016 r. tzw. śródokresowy przegląd funkcjonowania WRF oraz, w razie konieczności, propozycje zmian.

W dyskusji o WPR samorządowcy przekonywali, że choć zaproponowana większa elastyczność unijnego budżetu jest potrzebna, nie rozwiąże ona problemu niewystarczających zasobów.

W związku z tym KR postuluje zniesienie reguły zwrotu niewykorzystanych funduszy UE do budżetów krajowych. Z obliczeń instytucji wynika, że wskaźnik wykorzystania programów polityki spójności w okresie programowania 2007-2013 wynosi obecnie ok. 88,9 proc. i z pewnością nie osiągnie 100 proc. po dokonaniu wszystkich płatności końcowych. Znaczna część programów polityki spójności będzie zatem umorzona.

Zwrócono uwagę na potrzebę skierowania większych środków finansowych m.in. na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych (EFSI), będący fundamentem tzw. planu Junckera oraz agendę europejską w dziedzinie migracji.

We wtorek rozmawiano również m.in. o ograniczeniu marnowania żywności. W projekcie opinii KR wzywa UE do ograniczenia ilości odpadów spożywczych o co najmniej 30 proc. do 2025 r. Zwrócono uwagę na problemy powodowane przez duże ilości odpadów i zachęcano władze samorządowe do podejmowania działań w dziedzinach, za które są odpowiedzialne, takich jak np. catering instytucjonalny.

Tego samego dnia ogłoszono także trzech laureatów konkursu "Europejski Region Przedsiębiorczości 2017 ". Tegorocznymi zwycięzcami zostały: hiszpańska Extremadura, Dolna Austria i Grecja Zachodnia.

Nagroda przyznawana jest co roku regionom europejskim, które opracowały najbardziej obiecujące, wybitne i innowacyjne strategie na rzecz przedsiębiorczości. W zeszłym roku tytuł "Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości 2016" przyznano Małopolsce. Obok polskiego regionu wyróżnione zostały w zeszłym roku szkockie Glasgow i włoska Lombardia.