Centrum Nauki powstanie na Podkarpaciu

Fot. Daniel Kozik

O pomyśle powołania takiej instytucji zajmującej naukę mówiło się w Rzeszowie już w od kilku lat. Np. W 2008 roku odbyło się w ówczesnym WSK Rzeszów spotkanie, podczas którego mówiono o ICENT Interaktywnym Centrum Edukacji Naukowo-Technicznej im. Łukasiewicza.

W ostatnich kilku latach starania przyśpieszyły. Kilka ośrodków (Rzeszów, Mielec, Krosno) chciało taką placówkę widzieć u siebie. Przez pewien czas marszałek Władysław Ortyl sugerował, że taka jednostka mogłoby znaleźć się w budowanym wtedy Centrum Wystawienniczo-Kongresowym. Jak się okazało, że jest to niemożliwe (z powodu wymogów projektu). W końcu stanęło na tym, że powstanie nowy obiekt w okolicach Rzeszowa.

Podkarpackie Centrum Nauki mieściłoby się w Jasionce, na działce o powierzchni 1,70 hektara (w tym 0,55 hektara to teren w tej chwili należący do miasta Rzeszowa), leżącej między na przeciwko terminala Portu Lotniczego, między Centrum Wystawienniczo-Kongresowym, MTU i pustą działką – niecką zbiornika retencyjnego.

Według planów centrum miałoby trzy kondygnacje i jedną kondygnację podziemną. Koszt budowy to 16 mln euro (plus około 3 mln euro wkładu własnego. Opracowaniem koncpecji zajmuje się architekt Henryk Sobolewski (Autorska Pracownia Projektowa Dom), który zaprojektował Centrum Wystawienniczo-Kongresowe). Dotacja ma pochodzić z Regionalnego Programu Operacyjnego.

Zadanie inwestycyjne zostanie wpisane do Wieloletniej Prognozy Finansowej i budżetu na 2017. Powstać może w 2017 lub 2018 roku.

W piątek w Urzędzie Marszałkowskim odbyło się spotkanie w tej sprawie. Uczestnikami byli eksperci: dyrektor Centrum Nauki Kopernik w Warszawie Robert Firmhofer, kierownik Ogrodu Doświadczeń im. Stanisława Lema w Krakowie Rafał Sworst, dyrektor Ogrodów Doświadczeń "Humanitarium" we Wrocławiu Kamila Myrdek-Rak oraz Jerzy Jarosz, pełnomocnik rektora Uniwersytetu Śląskiego ds. Organizacji „Parku Nauki”.

- Bardzo nam zależy, aby to centrum było inne niż wszystkie, aby było uzupełnieniem, a nie tylko powielaniem. Jednocześnie chcemy, aby wpisywało się w nasz region definiowany przez innowacje i Dolinę Lotniczą – mówiła Maria Kurowska, wicemarszałek województwa.

Zdaniem Roberta Firmhofera osoby zajmujące się organizacją Podkarpackiego Centrum Nauki dobrze rozumieją o co chodzi w tego typu instytucji. Jego zdaniem PCN nie powinno skupiać się na lotnictwie, ale np. poprzez lotnictwo pokazywać inne sprawy (jak zachowuje się organizm ludzki podczas lotu samolotem czy lotu w kosmos).

Tomasz Michalski, koordynator Zespołu ds. wypracowania koncepcji podkarpackiego centrum edukacji i prezes Stowarzyszenia Upowszechniania Wiedzy „ExploRes” w Rzeszowie, zaprezentował ideę funkcjonowania ośrodka:

- Ekspozycja będzie prezentować wiedzę naukową jako wzajemnie powiązane i przenikające się trzy „makroobszary” identyfikowane pod hasłami: „Świat Wokół Nas”, „Nasza Cywilizacja” oraz „My, Ludzie”. Wybrana do eksponowania wiedza naukowa i techniczna będzie prezentowana z punktu widzenia człowieka – jego organizmu żyjącego w otaczającym nas świecie naturalnym, który jest poznawany, użytkowany oraz opisywany za pomocą narzędzi i zdobyczy cywilizacyjnych. Ta idea zostanie dopasowana do kontekstu regionalnego z wyeksponowaniem walorów regionu: przemysł, bioróżnorodność, klimat, krajobraz, zasoby naturalne. Każda z regionalnych specjalizacji wpisuje się w co najmniej dwa „makroobszary”. Tak skonstruowana ekspozycja może być modyfikowana, rozwijana i rozbudowywana o nowe obszary podczas funkcjonowania ośrodka – tłumaczył Tomasz Michalski.

Wśród proponowanych urządzeń mają znaleźć się symulatory lotów, symulator pobytu na księżycu, symulator lotu balonem. Ponadto  model anatomiczny głowy, model fragmentu ekosystemu, model geologiczny.

- Centrum prowadziłoby także zajęcia warsztatowe, organizowałoby również wystawy mobilne w różnych miejscach, także w szkołach - dodał Tomasz Michalski.