Dziś otwarcie Muzeum Ulmów w Markowej

Zobacz też Muzeum Ulmów w Markowej - nietypowa architektura

Zobacz też Odznaczenia od prezydenta RP za ratowanie Żydów w czasie II wojny światowej

Zobacz też Relacja z otwarcia Muzeum Ulmów w Markowej

Koncepcja artystyczna uroczystości otwarcia Muzeum w Markowej  oparta jest na pomyśle skupiającym trzy współgrające i przenikające się ze sobą środki wyrazu artystycznego: dźwięk, obraz i słowo. Każde następujące po sobie punkty wieczoru będą zamkniętym segmentem-opowieścią, a łącznikami między poszczególnymi elementami będzie warstwa muzyczna lub dźwięki instalacji audialnej.

Program artystyczny przygotowany na uroczystość otwarcia zakłada odwołanie się do ludzkiej solidarności i współodczuwania. Narracja będzie zbudowana na historii rodziny Ulmów, z podkreśleniem, że polskich rodzin pomagających narodowi żydowskiemu było znacznie więcej i że powstałe muzeum jest miejscem pamięci o nich wszystkich.

W warstwie muzycznej będziemy mogli usłyszeć śpiewającego i grającego na fortepianie Stanisława Soykę, któremu towarzyszyć będzie chór Cracow Singers. Artyści wykonywać będą psalmy ze Starego Testamentu Pisma Świętego. Drugim elementem warstwy dźwiękowej będzie słuchowisko radiowe, które opowiadać będzie życie Markowej przed wojną oraz historię Rodziny Ulmów. Muzyka i dźwięk w niekonwencjonalny sposób będą obecne również w dalszej, oficjalnej części uroczystości, podobnie jak wizualizacje przestrzenne i efekty świetlne.

Wydarzenia towarzyszące

Otwarciu muzeum towarzyszyć będzie wystawa „Samarytanie z Markowej”, która trafi do 27 placówek dyplomatycznych i kulturalnych RP w 24 krajach na wszystkich 6 kontynentach (Europa: 13,  Azja: 6,  Ameryka Płn.: 3,  Ameryka Płd.: 3,  Afryka: 1,  Australia: 1) w 15 wersjach językowych. Wystawa dotrze m.in. do: Izraela, Stanów Zjednoczonych, Chin, Kuby, Nowej Zelandii, RPA i Tajlandii. Została przetłumaczona m.in. na hebrajski, gruziński, chiński, tajski, birmański.

Transmisja uroczystości otwarcia Muzeum będzie dostępna w 18 placówkach dyplomatycznych i kulturalnych RP w 14 krajach na 4 kontynentach (Europa: 9,  Azja: 3,  Ameryka Płn.: 4,  Ameryka Płd.: 1) w 5 językach (polskim, angielskim, niemieckim, francuskim i hebrajskim). Z uwagi na różnicę stref czasowych w kilku przypadkach będzie to retransmisja.

Film prezentujący Muzeum wyświetlony zostanie w 22 placówkach dyplomatycznych i kulturalnych RP w 20 krajach na 5 kontynentach (Europa: 12,  Azja: 4,  Ameryka Płn.: 3,  Ameryka Płd.: 2,  Afryka: 1) w 12 wersjach językowych.

Muzeum w Markowej – idea, cel, artystyczna wizja

Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej imienia Rodziny Ulmów w Markowej to pierwsza polska instytucja muzealna zajmująca się problematyką Polaków ratujących Żydów podczas okupacji niemieckiej. Dotychczas nie było placówki, która w szerokim kontekście II wojny światowej i okupacji niemieckiej w usystematyzowany sposób prezentowałaby sylwetki Polaków, którzy mimo zagrożenia życia swojego i swoich bliskich zdecydowali się pomagać Żydom skazanym przez Niemców na zagładę.

Idea powstania MPRŻ zrodziła się w 2007 roku. Rok później Sejmik Województwa przyjął w tej sprawie uchwałę intencyjną. W 2010 r. rozstrzygnięto konkurs na koncepcję muzeum. Wygrało go biuro architektoniczne Nizio Design International – NDI. Minimalistyczna formuła architektoniczna ma w zamyśle podkreślać drastyczność ówczesnych wydarzeń i śmiertelne niebezpieczeństwo grożące osobom, które niosły pomoc Żydom.

Muzeum ma również nowoczesną, multimedialną scenografię. Eksponaty zostały opisane w trzech językach: polskim, angielskim i hebrajskim. Ekspozycja obejmie materiały archiwalne – m.in. druki i fotografie, a także filmy dokumentalne. Centralną część Sali stanowi symboliczne przedstawienie rodzinnego domu Ulmów.

W ramach przetargu na budowę MPRŻ w 2013 r. wybrano firmę Skanska. Budowa trwała 2 lata (od października 2013 do października 2015 r.). We wrześniu 2015 r. w ramach przetargu wybrano firmę MWE, która przygotowała scenografię wystawy stałej. Jej projekt opracowali dr hab. Elżbieta Rączy i dr Mateusz Szpytma, a zatwierdzony został przez Komisję Programową MPRŻ.

Podstawowym celem MPRŻ jest upamiętnienie Polaków, którzy podczas okupacji niemieckiej – mimo grożącej im kary śmierci – pomagali ludności żydowskiej skazanej przez III Rzeszę na zagładę, a także upowszechnianie wiedzy o nich.

Całkowity koszt realizacji projektu wyniósł8 656 437 zł, z czego 1 mln przekazało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a 115 tys. stanowiły środki własne Muzeum-Zamku w Łańcucie. Pozostała kwota – 7 541 437 zł – pochodziła z budżetu województwa podkarpackiego.Działki pod budowę MPRŻ przekazała nieodpłatnie Gmina Markowa.

Rodzina Ulmów

Patronem muzeum jest rodzina Ulmów z Markowej, która dała schronienie ośmiorgu Żydom. Za ich ukrywanie Józef, Wiktoria (będąca w ciąży) oraz ich dzieci zostali rozstrzelani. Niemieccy żandarmi zabili także Żydów.

W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się ich proces beatyfikacyjny. W 2004 r. odsłonięto w Markowej pomnik poświęcony rodzinie Ulmów. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.


Harmonogram audycji jakie przygotowuje TVP Rzeszów.
 
1. „Aktualności” godz. 18:30 – wydanie specjalne z Markowej
środa 16 marca  godz.18:30

2. Bezpośrednia relacja z uroczystości w Markowej  czwartek 17 marca 17:30 -18:30

3. „Aktualności”       czwartek 17 marca  godz18:30

4. Film „Życie Józefa” – czwartek 17 marca godz. 19:00, reżyseria Rafał Wieczyński, TVP, czas 52 min.

Autor podejmuje próbę opowiedzenia tej dramatycznej historii głosem jej uczestników, współczesnych badaczy oraz kilku pokoleń mieszkańców Markowej.

Najistotniejsze ze świadectw to zbiór fotografii wykonanych przez Józefa Ulmę, ojca zamordowanej rodziny, a także jego listy, książki, zachowane pamiątki.

Drugie to zeznania złożone przez świadków w 1958 roku w procesie jednego z morderców - Josepha Kokotta.

Trzecie źródło to relacje ostatnich żyjących w Izraelu i w Kanadzie ocalonych żydowskich mieszkańców Markowej i okolic, a informacje pochodzą od współczesnych mieszkańców i badaczy dziejów wsi. Wśród nich są członkowie Trybunału Beatyfikacyjnego Sług Bożych Józefa i Wiktorii Ulmów oraz młodzież z miejscowej szkoły ich imienia. O zdjęciach i o tym, co przedstawiają opowiada aktor wcielający się w postać Józefa Ulmy.

https://youtu.be/apVdcXa1D7w

https://youtu.be/c_7fNRtWlFY