Poznać wartość pracownika niepełnosprawnego. Opinia Pawła Morawczyńskiego

Paweł Morawczyński odbiera statuetkę Lodołamacza z rąk posła Mieczysława Kasprzaka. Fot. Dorota Zańko

- Jest Pan inicjatorem i koordynatorem wielu działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Dzięki Pana staraniom i zaangażowaniu powstały Warsztaty Terapii Zajęciowej w Dębicy i Bobrowej Woli oraz Zakład Aktywności Zawodowej w Woli Żyrakowskiej. Dlaczego poświęcił się Pan pracy na rzecz osób upośledzonych?

- Moja przygoda z tymi osobami zaczęła się w 2000 r. Byłem wolontariuszem fizjoterapeutą w małej świetlicy, którą utworzyło stowarzyszanie „Radość”. Te początki były dla mnie bardzo trudne. Towarzyszył mi żal i współczucie dla tych osób. Po jakimś czasie przyszło „olśnienie”. Pomyślałem - nie płacz i nie lituj się nad tymi osobami, tylko najzwyczajniej w świecie weź się do roboty i coś dla tych osób zrób. Powstały pierwsze warsztaty terapii zajęciowej. Potem było już z przysłowiowej górki. Pojawiały się kolejne inicjatywy i kolejne. Zrealizowaliśmy wiele projektów unijnych na rzecz aktywizacji osób niepełnosprawnych. Dziś w naszych placówkach prowadzona jest rehabilitacja blisko 150 osób, a samo Stowarzyszenie zatrudnia 39 osób z niepełnosprawnością.

- Jaki potencjał mają wg Pana pracownicy niepełnosprawni?

- Niesamowity. Mogę śmiało powiedzieć, że w niektórych przypadkach są nie do zastąpienia. Np. osoby z upośledzeniem umysłowym mają predyspozycje do pracy jednostajnej. Przez miesiące potrafią wykonywać tą samą czynność, nie nudząc się przy tym. Osobom zdrowym przychodzi to z trudem, szybko się męczą, potrzebują czegoś nowego, podczas gdy u wspomnianych niepełnosprawnych każda zmiana wywołuje lęk. Często pada pytanie, jak należy traktować pracowników niepełnosprawnych? Odpowiadam - normalnie, tak jak pracowników pełnosprawnych. To jest klucz do tego, żeby czuli się dobrze. Nie trzeba się nad nimi rozczulać, tylko traktować ich jak normalnych ludzi. Nasz ZAZ funkcjonuje na rynku już 7 lat. Wykonujemy meble na zamówienie. Robimy kuchnie nie tylko na rynek dębicki, ale też do Warszawy, Rzeszowa. Wykonujemy także rękodzieło artystyczne – świece, figurki aniołów, ramki do obrazów. We wszystkich pracach uczestniczą osoby z niepełnosprawnością znaczną i umiarkowaną, czyli osoby naprawdę chore.

- Co zmieniała Pana 15 - letnia działalność na rzecz osób niepełnosprawnych, praca z tymi osobami?

Nawet nie zdaje sobie Pani sprawy jak wiele. 15 lat temu widziałem w oczach rodziców dzieci z niepełnosprawnością lęk o przyszłość, lęk powodowany niewiadomą, co będzie z ich dziećmi, jak oni umrą, lęk potęgowany brakiem pieniędzy na zabezpieczenie przyszłości swoich pociech. Dziś sytuacja zmieniła się diametralnie. Pracownicy niepełnosprawni to nierzadko jedyni żywiciele rodziny. Osoby, które kiedyś były „chowane” w domach, dziś są w nich na przysłowiowym świeczniku. Wyzbyły się strachu i śmiało idą w kierunkach, o których nawet nie marzyli – mają pracę, poznają ludzi, rozwijają się, zakładają rodziny, mają dzieci. To są niesamowite historie.

- I na koniec proszę powiedzieć, jakie znaczenie ma dla Pana ten tytuł Lodołamacza Specjalnego 2015?

Na pewno mobilizujące do dalszej pracy. Potwierdza, że sens tego, co robię dostrzegają inni. A szczerze mówiąc, nie spodziewałem się, że tak szybko moja praca zostanie doceniona. Zawsze wydawało mi się, że dopiero u schyłku życia przyznawane są laury za całokształt…

Rozmawiała Dorota Zańko