Minister Iwona Wendel o projekcie Ela-Mat

W laboratoum Ela Mat, o którym mówi się od ponad roku prowadzone byłyby badania związane z syntezą termojądrową. Poniżej zamieszczamy pytania posła i odpowiedzi pani minister.

W jakim zakresie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju jest przygotowane na realizację Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój pod kątem wsparcia działalności konsorcjów naukowo-przemysłowych na terenie województwa podkarpackiego?

Udzielając odpowiedzi na powyższe pytanie należy podkreślić, że Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (POIR) realizowany jest na terenie całego kraju, projekty są wybierane w oparciu o zatwierdzone przez Komitet Monitorujący Program kryteria oceny i w tym kontekście nie ma znaczenia, w jakim województwie będą one realizowane.

Położenie nacisku na współpracę sektorów biznesu i nauki stanowi jedno z ważniejszych założeń tego programu. Stymulowanie współpracy na linii biznes-nauka powinno umożliwić lepsze ukierunkowanie prac B+R na potrzeby przedsiębiorstw, a w konsekwencji doprowadzić do wzrostu wykorzystania efektów projektów w działalności gospodarczej. Wsparcie konsorcjów naukowo-przemysłowych będzie realizowane przede wszystkim w IV osi programu pn. Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego. W ramach działania 4.1 Badania naukowe i prace rozwojowe wspierane będą przede wszystkim badania naukowe i prace rozwojowe prowadzone przez konsorcja naukowe
i naukowo-przemysłowe. W działaniu 4.2 Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki wymogiem udziału w konkursie będzie zaangażowanie partnera biznesowego w realizację przedsięwzięcia. Także wsparcie kadr B+R (działanie 4.4 POIR) ukierunkowane zostało na potrzeby współpracy przedsiębiorców i naukowców (projekty badawcze naukowców prowadzone w przedsiębiorstwach, staże przedsiębiorców w zagranicznych organizacjach badawczych, etc.).

Ponadto, przedsiębiorcy mogą współpracować z sektorem nauki na zasadzie podwykonawstwa, zlecając wykonanie usług badawczych jednostkom naukowym (działanie 1.1 Projekty B+R przedsiębiorstw i 1.2 Sektorowe programy B+R). W ramach poddziałania 2.3.2 Bony na innowacje dla MŚP finansowanie obejmie natomiast usługi realizowane przez jednostki naukowe na rzecz przedsiębiorstw z sektora MŚP.

Jakie kroki podjęło do tej pory Ministerstwo w celu wsparcia utworzenia w Polsce Europejskiego Laboratorium Badawczego Nowych Materiałów Ela-Mat Podkarpacie?

W perspektywie finansowej 2014-2020 podmioty zainteresowane sfinansowaniem infrastruktury badawczo-rozwojowej z funduszy  strukturalnych mogą  ubiegać się o środki z dwóch źródeł:

- programu krajowego - Inteligentny Rozwój (POIR);
- regionalnych programów operacyjnych (RPO).

W POIR wspierane będą wyłącznie projekty znajdujące się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej (PMDIB), które zostaną wybrane do dofinansowania w drodze konkursu, na podstawie przyjętych przez Komitet Monitorujący Program kryteriów. Na wsparcie tego typu projektów przeznaczono ok. 453 mln euro (EFRR). Pierwsza edycja konkursu w ramach działania 4.2 Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki, które umożliwia finansowanie ww. projektów, ogłoszona została w dniu 30 czerwca br. Zainteresowane podmioty będą mogły składać wnioski o dofinansowanie od dnia 1 października br. do 31 marca 2016 r. Projekt ELA-MAT mógłby uczestniczyć w konkursie, jeśli w wyniku kolejnej aktualizacji Mapy (planowanej na rok 2016) zostanie zamieszczony na PMDIB oraz wypełni warunki konkursu.

Projekty infrastrukturalne, które nie znajdują się na PMDIB mają możliwość pozyskania funduszy ze środków RPO. Warunkiem otrzymania dofinansowania jest pozytywna ocena projektu przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz wpisanie go do Kontraktu Terytorialnego danego województwa. Projekt ELA-MAT powinien zatem zostać zgłoszony do Kontraktu Terytorialnego przez Zarząd Województwa Podkarpackiego, a następnie otrzymać rekomendację MNiSW. Należy podkreślić,  że takie podejście do finansowania infrastruktury B+R ma zapobiec dublowaniu inwestycji. Polska nauka w latach 2007-2013 skorzystała ze środków unijnych poprzez znaczące inwestycje w centra badawcze. Powstała baza naukowa musi być efektywnie wykorzystywana – zarówno na potrzeby prowadzenia działalności naukowej, jak i z korzyścią dla polskiej gospodarki.
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju kierowało się tymi przesłankami w czasie prac nad programem „Inteligentny Rozwój”, który z jednej strony umożliwia wykorzystanie istniejącej infrastruktury badawczej, z drugiej zaś – pozwala na ukierunkowanie współfinansowanych badań naukowych na potrzeby przedsiębiorstw.

Podsumowując, każdy projekt infrastrukturalny sektora nauki (w tym również projekt pn. Europejskie Laboratorium Materiałów ELA-MAT) ma możliwość uzyskania środków finansowych z funduszy unijnych w ramach POIR lub RPO, po spełnieniu ww. warunków wsparcia.

Iwona Wendel, podsekretarz stanu MIR