Józef Jodłowski: Nie możemy zapominać o roli środków szwajcarskich i norweskich w rozwoju regionu

Józef Jodłowski. Fot. Adam Cyło

Z tych pieniędzy skorzystał także Powiat Rzeszowski – dzięki unijnym dotacjom udało nam się wyremontować wszystkie powiatowe: drogi, mosty, ośrodki zdrowia, przychodnie oraz szkoły. Powstała też sztandarowa inwestycja powiatu: Park Naukowo – Technologiczny „Rzeszów - Dworzysko”, którego tereny inwestycyjne stają się swoistym sercem gospodarczym województwa, dającym miejsca pracy wielu setkom osób.

Dzięki środkom finansowym pozyskanym z zewnątrz, Powiat Rzeszowski mógł przeznaczyć na inwestycje ponad 50 procent swego budżetu, podczas, gdy inne powiaty przeznaczają ok. 7 procent. Z doświadczenia wiem, że na dobre wykorzystanie możliwości dofinansowania składa się przede wszystkim zaangażowanie i kreatywność ludzi, nie tylko pracowników - w naszym przypadku starostwa, ale też osób kierujących jednostkami podległymi starostwu. Bez ich oddanej pracy, pomysłowości, wiele działań byłoby niemożliwych. Np. dzięki zaangażowaniu Waldemara Pijara powstał wspomniany Park Naukowo – Technologiczny, Elżbiecie Burzyńskiej udało się rozbudować SP ZZOZ „Sanatorium” im. Jana Pawła II w Górnie, a Józef Kiełb zmodernizował DPS w Górnie. W sumie, Powiat Rzeszowski pozyskał z Unii Europejskiej ok. 200 mln zł.

Mówiąc o mijających lata finansowania nie możemy zapominać o pieniądzach szwajcarskich czy norweskich, które w niemałym stopniu wsparły nasz region. Podniesienie standardu i poprawa warunków leczenia we wspomnianym „Sanatorium” w Górnie było możliwe właśnie za pośrednictwem dofinasowania z Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-2014

(w kwocie ok. 8 mln zł). Z kolei Dom Pomocy w Górnie został rozbudowany i doposażony z pieniędzy szwajcarskich. Takim flagowym projektem realizowanym na Podkarpaciu ze środków finansowych Konfederacji Szwajcarskiej był projekt pn. „Alpejsko-Karpacki Most Współpracy („AKMW)” opiewający na kwotę blisko 5,5 mln franków szwajcarskich CHF. Finansowany był dokładnie z Polsko – Szwajcarskiego Programu Współpracy.

„Prowadziły” go dwie organizacje pozarządowe: Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska wraz z rzeszowskim Stowarzyszeniem „Pro Carpathia”, w okresie od października 2011 r. do czerwca 2015 r. Te stowarzyszenia były jednymi z 12 instytucji, które skutecznie sięgnęły po pieniądze na duże projekty z zakresu rozwoju regionalnego z tego polsko-szwajcarskiego programu.

Główną ideą projektu „AKMW” była aktywizacja gospodarcza województwa podkarpackiego. W jego ramach przyznawane były granty na działalność eksportową, promocyjno-informacyjną oraz działania przyczyniające się do rozwoju przedsiębiorczości. Za pośrednictwem SEKP dofinansowanych z programu AKMW zostało 80 projektów na łączną kwotę 6 mln zł. W ramach funduszu stady tour dotowanych było wiele wyjazdów i wizyt zagranicznych różnych podmiotów z woj. podkarpackiego – samorządów, organizacji pozarządowych. Celem tych wypraw była wymiana doświadczeń, zaczerpnięcie z dobrych praktyk. W wielu przypadkach zaowocowały one wymiernymi korzyściami – np. gmina Orły dzięki takiemu wyjazdowi do Szwajcarii pozyskała inwestora do strefy ekonomicznej, która działa na terenie tejże gminy. Z kolei z funduszu promocji lokalnego eksportu AKMW dofinansowanie otrzymało wiele podkarpackich przedsiębiorstw, m.in. na zakup nowoczesnych maszyn - ta modernizacja linii produkcyjnych umożliwiła im wejście na rynki zachodnie. Przykładem jest Zakład Metalowy w Przysiekach.

„Alpejsko-Karpacki Most Współpracy” pozwolił na rozwój współpracy transgranicznej w stopniu, w jakim do tej pory był niemożliwy. Dzięki temu programowi zbudowaliśmy całą sieć powiązań instytucjonalnych pomiędzy podmiotami z Polski, Karpat, Szwajcarii i Alp. Takim prawdziwym mostem łączącym różne kraje stało się Alpejsko-Karpackie Forum Współpracy, czyli największa w województwie impreza konferencyjno-targowa, która w Rzeszowie odbyła się trzykrotnie, a w której uczestniczyli eksperci m.in. z Niemiec, Szwajcarii, Francji, Włoch, Słowacji, Ukrainy, Węgier, Chorwacji.

Program AKMW pozwolił również wydać pierwsze w regionie czasopismo o charakterze międzynarodowym pt. „Horyzont Alpejsko- Karpacki”.

Mam satysfakcję, że za pośrednictwem Stowarzyszenia Euroregion Karpacki Polska udało się zrobić na Podkarpaciu tak wiele w kwestii współpracy międzynarodowej. Dziś Euroregion Karpacki jest największą tego rodzaju strukturą w Europie. Jest też członkiem Stowarzyszenia Europejskich Regionów Granicznych. Mamy bardzo dobre kontakty z poszczególnymi Euroregionami. Zawdzięczamy to w dużej mierze zaangażowaniu pracowników stowarzyszenia i jego wiceprezesa, Dawida Laska.

A wracając do tematu współpracy polsko-szwajcarskiej, trzeba podkreślić, że oprócz wsparcia finansowego, doświadczyliśmy także ogromnej pomocy i życzliwości, praktycznych wskazówek, co do samego funkcjonowania Euroregionu Karpackiego. To Szwajcarzy podpowiedzieli nam to, co jest dziś priorytetem dla EK na najbliższe dziesięciolecia, czyli stworzenie i wdrożenie Marki Karpackiej.

Ta pomoc Szwajcarów zbliżyła nas do Alp, które są dla nas wzorem w rozwoju Karpat.

Dodam na koniec, że SEKP z powodzeniem wdrażał projekty unijne jeszcze przed akcesją (na granicy Polski i Słowacji), a przez lata działalności dofinansował ponad 400 projektów. Te nasze dokonania pokazują, że organizacje pozarządowe mogą mieć znaczącą rolę w rozwoju danego regionu.

Józef Jodłowski, prezes zarządu Stowarzyszenia Euroregion Karpacki Polska, starosta rzeszowski