Unijne konsultacje propozycji strategii dla LNG - opinia Mariusza Ruszela

Budowa terminalu LNG w Świnoujściu. Fot. polskielng.pl

W dokumencie tym podkreśla się, że w 2014 roku potencjał importowy gazociągów do UE wynosił 490 mld m³, zaś terminali LNG 197 mld m³. Terminale LNG zlokalizowane są głównie w północno-zachodniej części Europy, a więc w Hiszpanii, Portugalii, Francji oraz Wielkiej Brytanii. Jednak znaczna część państw unijnych nie posiada dostępu do importu gazu skroplonego i uzależniona jest od jednego dostawcy gazu ziemnego. Wynika to z braku odpowiednio rozbudowanej infrastruktury energetycznej (połączeń międzypaństwowych), która ma istotny wpływ na konkurencyjność cen na rynku energii. Sytuacja taka występuje w Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Estonii, Finlandii, Rumunii, Słowenii oraz na Słowacji, Węgrzech i Łotwie. Z tego względu UE dąży do rozbudowy interkonektorów na osi północno-południowej, realizując projekty wspólnego zainteresowania (PCI), wśród których znajdują się inicjatywy związane z LNG (m.in. terminal LNG Aegean - Grecja, terminal LNG Krk - Chorwacja, terminal LNG w Konstancji - Rumunia).

W projekcie podkreślono, że w regionie Morza Bałtyckiego (BEMIP) strategiczne znaczenie ma litewski terminal LNG w Kłajpedzie, który powstał w grudniu 2014 roku oraz projekt łotewskiego podziemnego magazynu gazu w Incukalns (PCI). Region ten zostanie wzmocniony poprzez polski terminal LNG w Świnoujściu, nowy terminal LNG w Finlandii, terminal LNG w Göteborgu (Szwecja) oraz mały terminal dystrybucyjny w Estonii. W dokumencie wskazuje się również na potencjał gazu ziemnego w regionie Morza Śródziemnego, który może stać się jednym z nowych źródeł gazu ziemnego dostarczanego do UE drogą morską przez terminale LNG.

UE w konsultowanym dokumencie pyta o główne bariery państw członkowskich w zakresie dostępu do gazu skroplonego. Jednocześnie podkreśla, że nowe podmioty zainteresowane dostawami gazu skroplonego stykają się z barierami dotyczącymi terminali LNG, kontraktów na dostawy, dostępu do sieci przesyłowej oraz magazynów gazu. Utrudnienia te dotyczą barier językowych, przedłużających się procedur administracyjnych i licencyjnych oraz restrykcji związanych z magazynowaniem. Istotne jest przełamywanie tych barier, co może przyczynić się do optymalnego wykorzystywania potencjału terminali LNG. Tym bardziej, że w ostatnich miesiącach zauważa się zrównanie ceny w transakcjach spot pomiędzy rynkiem LNG w regionie Pacyfiku i Atlantyku. W dokumencie podkreśla się, że międzynarodowy rynek LNG staje się coraz bardziej zintegrowany oraz podobny do rynku ropy naftowej.

Jednocześnie wskazuje się, że LNG stanie się atrakcyjną alternatywą dla istniejących paliw ze względu na niższą zawartość tlenku siarki. W UE wykorzystywanych jest obecnie kilkaset ciężarówek na tego typu paliwo, oraz około stu stacji, w których można jezatankować. Dla porównania w Chińskiej Republice Ludowej jest obecnie ponad 250 tys. ciężarówek LNG oraz ponad 2,5 tys. stacji, zaś w USA ponad 20 tys. tak zasilanych ciężarówek. Spośród państw unijnych instalacje LNG w transporcie drogowym rozwinęły Wielka Brytania, Holandia, Hiszpania oraz Szwecja.

Natomiast w transporcie morskim wskazuje się trzy główne bariery ograniczające większe użycie LNG, a więc brak odpowiednich zdolności bunkrowania, niewystarczające otoczenie regulacyjne i legislacyjne oraz luka w harmonizacji standardów na poziomie różnych etapów łańcuchów dostaw gazu skroplonego.

Jednym z celów unijnej strategii LNG jest określenie działań skutkujących dostępem wszystkich państw unijnych w sposób bezpośredni lub pośredni - poprzez inne państwa unijne - do międzynarodowego rynku LNG. Zapewnia to nie tylko dywersyfikację i pewność dostaw, lecz również konkurencyjność na rynku gazu ziemnego.

Tekst pierwotnie ukazał się w LNG Snapshot (lipiec 2015) - www.lngsnapshot.pl

dr Mariusz Ruszel - adiunkt w Katedrze Ekonomii Wydziału Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza