Propozycje zmian w systemie rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Opinia POPON
Nie da się zwiększyć aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych oraz spowodować otwartości pracodawców na zatrudnianie osób niepełnosprawnych jeśli nie zmieni się całego systemu rehabilitacji zawodowej.
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych od lat zgłasza postulaty dotyczące reformy systemu rehabilitacji zawodowej. Niestety nie zawsze były one uwzględniane. Postawiliśmy więc wziąć sprawy w swoje ręce i rozpocząć dyskusję nad reformą tego bardzo skomplikowanego systemu. Po konsultacjach, badaniach i analizach proponujemy zmiany. Wzięliśmy pod uwagę realne możliwości wprowadzenia zaproponowanych zmian oraz ich koszty – mówi Jan Zając, prezes POPON.
Pracodawcy widzą najwyraźniej korzyści z zatrudniania osób niepełnosprawnych. Wzrasta ich wiedza i zmniejszają się mentalne bariery. Świadczy o tym wzrastająca liczba tych, którzy decydują się na zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Jeszcze pięć temu takich firm było około 15 tysięcy. Dziś jest blisko 24 tysiące. Nie oznacza to niestety, że rośnie liczba zatrudnionych osób niepełnosprawnych. W ostatnich latach utrzymuje się na tym samym poziomie i wynosi około 240 tys. osób. Ostatnie lata to też zmiana struktury rynku pracy osób niepełnosprawnych. Po zrównaniu dofinansowań do wynagrodzeń, które nastąpiło w kwietniu 2014 roku, lawinowo maleje liczba zakładów pracy chronionej. Pracodawcy rezygnują z tego statusu pozbywając się dodatkowych obowiązków, z których mają nie wiele korzyści.
- Problemów jest więcej obecny jest bardzo niedoskonały, zbyt zbiurokratyzowany i traktujący pracodawców oraz osoby niepełnosprawne z wielką nieufnością. Od dobrej współpracy pomiędzy osobą niepełnosprawną i jej pracodawcą zależy czy proces rehabilitacji zawodowej będzie przebiegał prawidłowo, z korzyścią dla obu stron. Jednocześnie reforma nie może opierać się na likwidacji tego, co dobre i już sprawdzone. Nie może także sprowadzać się do implementowania obcych rozwiązań, nieprzystających do skali polskich problemów, realiów gospodarczych i polskiego prawa – mówi Jan Zając.
Polska Organizacja Pracodawców przygotowała więc i przedstawiła podczas konferencji, która odbyła się Urzędzie Wojewódzkim w Warszawie dwa dokumenty. Pierwszy zawiera propozycje zmian w obecnej ustawie o rehabilitacji, które mogą usprawnić system i uczynić go bardziej przyjaznym dla pracodawców i osób niepełnosprawnych. Drugi, to stanowisko zawierające oczekiwania POPON wobec nowej ustawy o rehabilitacji.
Według POPON zmiany powinny objąć następujące obszary: po pierwsze źródła finansowania systemu. W tym zakresie konieczne jest m.in.: zwiększenie zaangażowania budżetu Państwa, czy przeprowadzenie zmiany zasad naliczania wpłat obowiązkowych na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w związku z coraz silniejszym trendem zawierania umów cywilnoprawnych. Po drugie należy pilnie dostosować system orzecznictwa, który obecnie nie sprzyja stabilizacji zatrudnienia osób niepełnosprawnych i jest polem minowym dla pracodawcy.
Kolejny postulat dotyczył zwrócenia uwagi na rolę jakie pełnią obecnie Zakłady Pracy Chronionej i Zakłady Aktywności Zawodowej. To właśnie w tych miejscach osoby niepełnosprawne otrzymują wsparcie medyczne i rehabilitacyjne. POPON opowiada się za nowym zdefiniowaniem roli i zadań zakładów pracy chronionej i zahamowaniem procesu likwidacji firm z tym statusem.
\Kolejną sprawą, na którą zwrócono uwagę była konieczność uproszczenia procedur związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, uzyskiwaniem dofinansowania do wynagrodzenia czy tworzeniem nowych miejsc pracy. A także zwiększenie nakładów na tworzenie nowych miejsc pracy i uproszczenie sposobu uzyskiwania pomocy publicznej.
