Trwa przebudowa drogi startowej na lotnisku Jasionka

Fot. Skanska

W kwietniu 2015 roku rozpoczęła się przebudowa drogi startowej w Porcie Lotniczym Rzeszów – Jasionka. To część projektu „Poprawa konkurencyjności Portu Lotniczego Rzeszów – Jasionka poprzez budowę świateł podejścia, przebudowę drogi startowej oraz budowę drogi północnej”. Inwestycja jest dofinansowana z unijnego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.

Inwestycja ma na celu dostosowanie drogi startowej pod względem zmiany nachylenia podłużnego do obowiązujących aktualnie przepisów. Przebudowa obejmuje niecały dwa kilometry (od progu 09 od strony zachodniej) w kierunku progu 27. Wykonawcą jest Skanska. Zadanie o wartości blisko 12 mln zł netto zostanie zakończone w sierpniu 2015.

Inwestycja prowadzona jest równolegle z dwiema innymi, a mianowicie z ILS kategorii 2 (światła podejścia w podwyższonej kategorii) oraz z nowym systemem meteorologicznym.

W części prowadzonej przez szwedzką firmę, prace obejmują część drogową, sanitarną oraz elektryczną. Należy m.in. naprawić pęknięcia drogi startowej, przebudować nawierzchnię bitumiczną wraz z rowkowaniem, zdjąć a potem założyć oprawy oświetlenia nawigacyjnego w drodze startowej i jej poboczach.

– Dokonamy także regulacji wysokościowej świateł PAPI, czyli systemu świateł wskazujących precyzyjnie kąt ścieżki podejścia do lądowania – wyjaśnia Daniel Zastawny, kierownik robót ze Skanska.

Wykonawca odpowiada również za regulację wysokościową wpustów odwodnienia powierzchniowego wraz z wymianą krat wlotowych, oraz demontaż, czyszczenie i powtórny montaż krat wlotowych wpustów nie podlegających regulacji.

- Aktualny stan zaawansowania prac to blisko 55% – dodaje Daniel Zastawny.

Prace na drodze startowej prowadzone są w taki sposób, by miały jak najmniejszy wpływ na ograniczenie dobowego czasu operacyjnego lotniska oraz nie wpływały na bezpieczeństwo operacji odbywających się w porcie lotniczym. Prace wykonywane są w porze nocnej bez wyłączania drogi startowej z eksploatacji.

– Od poniedziałku do piątku zaczynamy o godzinie 23.30, kiedy to ląduje ostatni samolot z Warszawy. Pracę kończymy przed pierwszą operacją lotniczą o godzinie 5.55 rano – mówi Marek Maczuga, Kierownik Budowy, Skanska. - Wyjątkiem jest noc z soboty na niedzielę kiedy rozpoczynamy prace już o godz. 22.00 a kończymy o 8.00 rano.

Dodatkowo, od poniedziałku do czwartku prace prowadzone są na części drogi startowej w lokalizacjach umożliwiających pozostawienie czynnego odcinka części operacyjnej. Roboty drogowe prowadzone są zgodnie z harmonogramem prac, wcześniej zatwierdzonym przez Zarząd Lotniska.

W nocne prace zaangażowanych jest 125 pracowników, dwie wytwórnie mas bitumicznych (w Borze i Sokolnikach) oraz m.in. cztery rozściełacze nawierzchni bitumicznej o szerokości do 8,5 m, cztery frezarki, trzy przerzuty, dwie koparko-ładowarki, pięć zamiatarek, jedno auto do rozwożenia separatorów, 10 walców wibracyjnych, ciężkich i ok. 40 samochodów ciężarowych samowyładowczych. Każdej nocy do oświetlenia placu robót rozstawiany jest zestaw ośmiu masztów oświetleniowych.

- Cały sprzęt, wyposażony w ostrzegawcze sygnały świetlne, po wykonaniu ostatniej operacji lotniczej, wyrusza na pas startowy - podkreśla Marek Maczuga.

Nim rozpoczną się właściwe prace na drodze startowej, wszyscy pracownicy oraz sprzęt przechodzą kontrolę dostępu i kontrolę bezpieczeństwa przeprowadzaną przez Straż Ochrony Lotniska.

Przed rozpoczęciem każdej zmiany roboczej ustalane są szczegóły prac z Dyżurnym Portu, który wysyła informację „NOTAM” (z ang. NOtice To AirMen) - zwięzłą depeszę komunikacyjną o zamknięciu lotniska w ustalonych godzinach. Przed rozpoczęciem prac o godzinie 22.00 rozpoczyna się wygrodzenie w części krytycznej strefy zastrzeżonej lotniska – polegające na wydzieleniu, za pomocą separatorów ostrzegawczych, strefy wydzielonej tj.: drogi od bramy wjazdowej nr 2 do punktu oczekiwania drogi startowej. Separatory ustawiane są co 10 m – obustronnie z tabliczkami „część krytyczna strefy zastrzeżonej lotniska”, z drugiej strony „strefa operacyjna”.

Następnie pracownicy wracają na zaplecze, gdzie o godzinie 22.30 odbywa się odprawa, podczas której omawiane są szczegóły pracy, podział obowiązków, zasady BHP, zagrożenia oraz problemy, jakie mogą się pojawić. - Bezpieczeństwo jest dla nas niezwykle istotne, jest to wpisane w nasze standardy działania. Za nami Tydzień Bezpieczeństwa, inicjatywa, podczas której jeszcze więcej uwagi poświęcaliśmy tematowi bezpiecznej pracy i jej planowania – zaznacza Marcin Gliwa, koordynator BHP z firmy Skanska.

Po odprawie o godzinie 23.15 wszyscy ustawiają się w punkcie oczekiwania, na drodze kołowania Alfa. Jest to ok. 30 pojazdów, wyposażonych w sygnały błyskowe. Po wylądowaniu ostatniego samolotu wieża kontroli lotów zezwala na zajęcie drogi startowej, po czym rozpoczynają się właściwe prace.

– Główne prace rozpoczynamy od rozstawienia masztów oświetleniowych oraz systemu 3D, z którego korzystamy podczas frezowania i układania nawierzchni bitumicznej. System zainstalowany jest na frezarkach oraz rozkładarkach i służy do odpowiedniego wykonania pod względem wysokościowym profilu warstw nawierzchni bitumicznej – informuje Daniel Zastawny. – Równolegle ustawiany jest próg świetlny w połowie drogi startowej, skracający jego długość o połowę, co pozwala na pozostawienie części czynnej pasa, na której odbywają się operacje lotnicze. Następnie odkręcane są lampki krawędziowe w miejscu wykonywanych prac, które po zakończeniu pracy muszą być z powrotem zainstalowane. Na zamkniętej stronie lotniska na lampki krawędziowe nakładane są specjalne filtry, pozwalające je zaciemnić.

Po takim przygotowaniu pasa rozpoczyna się proces frezowania. Nawierzchnia jest skrapiana i po odparowaniu emulsji wykonywana jest nawierzchnia bitumiczna. – W tym celu wykorzystujemy 3 rozkładarki o szerokości do 8,5 m, które poruszają się obok siebie w celu wykonania połączenia technologicznego „gorące na gorące”, co zapobiega powstawaniu spękań technologicznych – zaznacza Zastawny.

Podczas tej samej nocy wykonywane są także prace towarzyszące polegające m.in. na regulacji studni wpustowych, wykonaniu zacięcia i wypełnianiu połączeń technologicznych wykonanych na zimno, przeprowadzaniu badań laboratoryjnych na wcześniej wykonywanych odcinkach oraz groovingu, czyli rowkowaniu wykonanej wcześniej warstwy ścieralnej. Rowkowanie ma na celu uszorstnienie nawierzchni, polepszenie parametrów odprowadzenia wody i przyspieszenie czasu wysychania drogi startowej – informuje Marek Maczuga.

Około godziny 5.00 rozpoczynają się odbiory. Z drogi startowej wywożony jest cały sprzęt, za wyjątkiem zamiatarek. Dodatkowo Grupa pracowników Skanska (ok. 50 osób), pod nadzorem Dyżurnego Portu przechodzi całą szerokością drogi startowej i zbiera wszystkie, nawet najdrobniejsze kamyki. W tym samym czasie, każdego dnia, wykonywane jest oznakowanie poziome oraz montowane są lampki krawędziowe. Po akceptacji czystości drogi startowej usuwany jest pozostały sprzęt, a do wieży zgłaszane jest opuszczenie obiektu i zakończenie prac. Cała droga startowa, a szczególnie część poddana modernizacji wraz ze strefą wydzieloną, po zakończeniu prac, a przed pierwszą operacją lotniczą podlega szczególnej inspekcji przeprowadzanej przez Dyżurnego Operacyjnego Portu oraz Straż Ochrony Lotniska. O godzinie 6.00 odbywa się pierwsza operacja lotnicza

Przebudowa drogi startowej jest realizowana w technologii BIM przy użyciu maszyn do rozkładania asfaltu i frezowania, tzw. „rozściełaczy”, wyposażonych w system sterowania TRIMBLE, pracujących na modelu przestrzennym 3D.

- BIM to zintegrowany proces tworzenia cyfrowych modeli budowanego obiektu. W modelach zapisujemy informacje przydatne na etapie: projektowania, budowy i użytkowania. Wykorzystanie technologii 3D zapewnia lepsze przygotowanie projektu oraz koordynację prac na budowie, co przekłada się zarówno na korzyści finansowe, jak i na efektywniejsze wykorzystanie zasobów – tłumaczy Aleksander Szerner, ekspert BIM ze Skanska. – Model BIM wdrażamy na naszych kontraktach inżynieryjnych i kubaturowych. Przy projektach drogowych BIM wykorzystujemy już na etapie ofertowania, co pozwala nam skalkulować ilości robót ziemnych i warstw konstrukcyjnych. BIM jest znakomitym narzędziem do weryfikacji tych ilości. Na etapie realizacji wykorzystujemy przygotowane wcześniej modele BIM na spycharkach, koparkach, równiarkach, rozściełaczach asfaltu/betonu. Maszyny te są wyposażone w system sterowania 3D pracujący na podstawie satelitarnego systemu nawigacji lub precyzyjnego tachimetru geodezyjnego działający dzięki modelowi trójwymiarowemu.

Zaletą stosowania tej technologii jest możliwość zmniejszenia liczby ewentualnych błędów projektu jeszcze przed rozpoczęciem prac wykonawczych. BIM ułatwia również zarządzanie zmianą. Dzięki niemu rozszerza się obszar współpracy z projektantem. System 3D pozwala na efektywniejsze wykorzystanie czasu pracy maszyn i zmniejszenie liczby osób zaangażowanych w prace geodezyjne. Jest także wsparciem przy tradycyjnym tyczeniu. Warto wspomnieć o tym, że operatorzy maszyn wyposażonych w system 3D wykazują duże zaangażowanie w realizację zadań, co w dłuższej perspektywie przekłada się na wyższą jakość pracy.