Zaległości płatnicze w co piątej podkarpackiej firmie

Zakłady, w których ujawniono nieprzestrzeganie przepisów o wynagrodzeniach – zestawienie wg wielkości zatrudnienia. Żródło OIP w Rzeszowie

W 18% skontrolowanych zakładów nie przestrzegano przepisów o wynagrodzeniach. Sytuacja ta nie ulega zmianie od kilku już lat. W ubiegłymm roku nieprawidłowości (ujawnione) opiewały na łączną kwotę 19,6 mln zł dla prawie 12 tys. pracowników (w roku 2013 – 18 mln zł dla 15,6 tys. pracowników).

Pracodawcy najczęściej nie wypłacali wynagrodzeń za pracę - 7 tysiącom pracowników nie wypłacili łącznie 15,7 mln zł.

Ponadto nie wypłacano lub zaniżano następujące świadczenia:

- wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (900 pracownikom nie wypłacono 730 tys. zł),

- odprawę pieniężną należną na podst. art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy (140 pracownikom nie wypłacono 660 tys. zł),

- ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (600 pracownikom nie wypłacono 640 tys. zł),

- wynagrodzenie lub dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych (1,4 tys. pracownikom nie wypłacono 525 tys. zł),

- inne świadczenia (540 pracownikom nie wypłacono 506 tys. zł),

- wynagrodzenie za czas choroby (280 pracownikom nie wypłacono 243 tys. zł).

Najczęściej nieprawidłowości ujawniano w zakładach zatrudniających do 9 pracowników działających w branży handlu i napraw oraz przemysłowej.

W ciągu kilku ostatnich lat wskaźniki statystyczne ujawnianych nieprawidłowości utrzymują się na podobnym poziomie. Do stwierdzonych uchybień przyczynił się brak środków finansowych.

- Zdarza się też, że nawet zdecydowana postawa i natychmiastowa reakcja inspektora pracy (ponowna kontrola i wszczęcie postępowania egzekucyjnego) nie są w stanie zapewnić skutecznej egzekucji praw pracowniczych, a jedynym rozwiązaniem dla przedsiębiorcy jest „przeczekanie” albo zaprzestanie prowadzenia działalności lub upadłość, co zaczyna stawać się powszechnie codziennością – mówi Wojciech Dyląg, rzecznik PIP w Rzeszowie.

Jedną z przyczyn powstania nieprawidłowości była też deklarowana przez pracodawców nieznajomość przepisów, powodująca, iż świadczenia nie były wypłacane lub zaniżano ich wysokość (szczególnie: wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych i za urlop wypoczynkowy, ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy oraz ekwiwalent za używanie własnej odzieży roboczej i jej pranie). Zdaniem inspektorów pracy należy jednak podchodzić z ostrożnością do tych usprawiedliwień, bowiem najczęściej w zakładach również ewidencja czasu pracy była prowadzona nierzetelnie, czy wręcz dochodziło do nieewidencjonowania godzin nadliczbowych.

Były też przypadki niewłaściwej metody naliczania świadczeń, szczególnie w sytuacji nawiązywania i rozwiązywania umów o pracę w trakcie miesiąca, liczenia wynagrodzenia w miesiącu niezdolności pracownika do pracy, wyliczania wynagrodzenia za okres choroby i urlopu wypoczynkowego.

W 2014r. wpłynęło do OIP w Rzeszowie 505 skarg na niewypłacanie różnych świadczeń pieniężnych należnych ze stosunku pracy. PIP przeprowadzia 462 kontrole w 399 zakładach. Prawie 80% zakładów należało do sektora prywatnego, większość zatrudniała od 10 do 49 pracowników, działały głównie w branżach przemysłowej, handlu i naprawach oraz budownictwie. 14% podmiotów zostało skontrolowanych wielokrotnie (po licznych skargach). Zarzuty w sprawie niewypłacania świadczeń pieniężnych potwierdziły się w 249 zakładach (62% skontrolowanych), w których ponad 6 tys. pracowników nie wypłacono prawie 12 mln zł (61% ogólnej sumy niewypłaconych w 2014 roku należności pracowniczych).