71. rocznica zbrodni na Rodzinie Ulmów

Poświęcenie przez papieża Franciszka kamienia węgielnego pod Muzeum im. Ulmów. Z prawej Bogdan Romaniuk

We wtorek 24 marca w Markowej odbędą się uroczystości upamiętniające 71. Rocznicę zbrodni na Rodzinie Ulmów w 1944 r.

Decyzję o budowie w Markowej „Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów” podjął w 2008 r. Sejmik Województwa Podkarpackiego.

W uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego w Rzymie w 2013 r. uczestniczył Bogdan Romaniuk – współinicjator budowy muzeum w Markowej – obecnie przewodniczący sejmiku, zaś w owym czasie członek zarządu województwa.

– Papież położył rękę na kamieniu węgielnym. Trzymał ją, z zainteresowaniem słuchając historii Ulmów i idei budowy muzeum. Potem pobłogosławił kamień węgielny – wspomina Bogdan Romaniuk.

Do Ojca Św. specjalny apel skierowali także przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Michalik i marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl. Marszałek pisał, że samorząd województwa podkarpackiego dołoży starań, aby miejsce to godnie upamiętniało heroiczną postawę i czyny rodziny Ulmów oraz wielu Polaków ratujących Żydów.

Budowę rozpoczęto w 2013 r., a podstawowym celem tworzenia Muzeum jest przypomnienie i upowszechnienie wiedzy o ok. 1650 mieszkańcach Podkarpacia niosących pomoc Żydom w czasie niemieckiej okupacji. W Muzeum szczególnie akcentowany jest tragiczny los Ulmów: Józefa i ciężarnej Wiktorii w raz z sześciorgiem ich dzieci, zamordowanych za ukrywanie Żydów.

Projekt Muzeum wyłoniony w konkursie architektonicznym, opracowany przez pracownię Nizio Design International Mirosław Nizio, zaprojektowany został dużym ładunkiem emocjonalnej symboliki obejmujące j zarówno formę obiektu i jego wnętrza, jak i sposób zagospodarowania terenu w postaci placu i Sadu Pamięci. Przekaz informacji w Muzeum został przewidziany jako multimedialne pokazy zgromadzonych materiałów i dokumentów wraz z nielicznymi eksponatami. Wśród zbiorów muzealnych znajdą się m.in. dokumentacja dotycząca zbrodni na rodzinie Ulmów, pamiątki, w tym część wyposażenia ich domu. Ponadto bogata biblioteka, korespondencja, świadectwa szkolne oraz sprzęt fotograficzny i zdjęcia autorstwa Józefa Ulmy, który był zapalonym fotografikiem. W muzeum prezentowane będą historie Polaków z Podkarpacia, którzy w czasie II wojny światowej udzielali pomocy Żydom. Wystawione eksponaty będą też prezentować relacje polsko-żydowskie przed wojną, w trakcie okupacji, a także stosunki powojenne.

Obiekt realizowany jest przez Muzeum Zamek w Łańcucie ze środków województwa podkarpackiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, również przy udziale i zaangażowaniu gminy Markowa. W 1995 r. izraelski Instytut Yad Vashem przyznał pośmiertnie rodzinie Ulmów medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Co roku w marcu w Markowej odbywają się uroczystości rocznicy rozstrzelania Ulmów i ukrywanych przez nich Żydów. Rok 2014 decyzją sejmiku był Rokiem Rodziny Ulmów na Podkarpaciu.

if